Yıldız (Star)
|
Akresyon (oluşum)
|
|||
Yıldız
Listeleri (lists of stars)
Bir yıldız, kendi gravitesi ile bir arada tutulan parlak bir
plazma küresinden oluşan astronomik bir nesnedir. Dünya'ya en yakın yıldız
Güneş'tir. Diğer birçok yıldız, gece boyunca Dünya'dan çıplak gözle görülebilir
ve Dünya'dan uzaklıkları nedeniyle gökyüzünde çok sayıda sabit parlak nokta
olarak görünür. Tarihsel olarak, en önemli yıldızlar takımyıldızları ve yıldız
kümeleri olarak gruplandırıldı, bunların en parlaklarına uygun isimler kazandı.
Gökbilimciler, bilinen yıldızları tanımlayan ve standart yıldız isimlerini
veren yıldız katalogları oluşturdu. Gözlemlenebilir Evren tahminen 1×1024
yıldız içerir; ancak çoğu galaksimizin Samanyolu dışındaki tüm yıldızlar da
dahil olmak üzere, Dünya'dan çıplak gözle görülmez.
Bir yıldız, hidrojenin çekirdeğindeki helyuma termonükleer
füzyonu nedeniyle parlar ve yıldızın iç kısmını geçen ve daha sonra uzaya
yayılan enerjiyi serbest bırakır. Gökbilimciler, uzaydaki hareketini, parlaklığını
ve spektrumunu sırasıyla gözlemleyerek bir yıldızın kütlesini, yaşını,
metalikliğini (kimyasal bileşimi) ve diğer birçok özelliğini belirleyebilir.
Bir yıldızın toplam kütlesi, evrimini ve kaderini belirleyen
ana faktördür. Yıldızın çapı ve sıcaklık da dahil olmak üzere diğer özellikleri
ömrü boyunca değişir, yıldızın çevresi dönüşünü ve hareketini etkiler. Birçok
yıldızın parlaklıklarına karşı sıcaklığı Hertzsprung-Russell (H-R) diagramıyla
gösterilebilir. Bu diagramla belirli bir yıldız çizmek, o yıldızın yaşı ve evrimsel
durumunun belirlenmesini sağlar.
İkili ve çoklu yıldız sistemleri, kütleçekimsel olarak bağlı
olan ve genellikle sabit yörüngelerde birbirleri etrafında hareket eden iki
veya daha fazla yıldızdan oluşur. Bu tür iki yıldız nispeten yakın bir
yörüngeye sahip olduğunda, yerçekimi etkileşimleri evrimleri üzerinde önemli
bir etkiye sahip olabilir. Yıldızlar, yıldız kümesi veya galaksi gibi çok daha
büyük kütleçekimsel olarak bağlı bir yapının bir parçasını oluşturabilir.
4 Haziran 2020
15 Mayıs 2021 güncellendi
GERİ (astrofizik)
GERİ
(güneş)
GERİ
(ilişkili konular)