Bir yığılma (toplama veya durum) diski, masif bir merkezi gövde etrafında yörüngesel hareket halindeki dağınık malzeme tarafından oluşturulan bir yapıdır Merkezi gövde tipik olarak bir yıldızdır. Sürtünme, diskteki dönen malzemenin merkez gövdeye doğru içe doğru spiral (sarmal) yapmasına neden olur. Gravitasyonal ve sürtünme kuvvetler, malzemeyi sıkıştırarak ve sıcaklığını yükselterek elektromagnetik radyasyon emisyonuna neden olur. Bu radyasyonun frekans aralığı, merkezi objenin kütlesine bağlıdır.
Genç yıldızların ve protostarların yığılma diskleri
kızılötesinde yayılır; kara delikler ve nötron yıldızlarının etrafındakiler
spektrumun X-ışını kısmındadır. Yığılma disklerinde salınım modlarının
incelenmesi diskosismoloji olarak adlandırılır.
Yığılma diskleri, astrofizikte her yerde bulunan bir
fenomendir; aktif galaktik çekirdekler, Pro-gezegensel diskler ve gama ışını
patlamalarının tümü, yığılma disklerin içerir. Bu diskler genellikle merkezi
objenin yakınından gelen astrofiziksel jetlere yol açar. Jetler, yıldız-disk
sisteminin çok fazla kütle kaybetmeden açısal momentumu atması için etkili bir
yoldur.
T Tauri yıldızlarını veya Herbig yıldızlarını çevreleyen
yığılma diskleri, gezegensel sistemlerin öncüleri oldukları düşünüldüğü için
proto-gezegensel diskler olarak adlandırılır. Bu durumda biriken gaz, eşlik
eden bir yıldızdan ziyade yıldızın oluşturduğu moleküler buluttan gelir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Accretion_disk
29 Mayıs 2021
GERİ
(yıldız)
GERİ
(stellar yapı)
GERİ (astronomik
obje)
GERİ (genişletilmiş
objeler)
GERİ
(diskler ve ortam)
GERİ
(kara delikler)
