Kara bir yıldız, maddeden oluşan gravitasyonal bir objedir. Genel görelilikten kara delik kavramına teorik bir alternatiftir. Teorik yapı, yarıklasik gravite teorisi kullanılarak oluşturuldu. Kuantum elektrodinamiğinin klasik sınırı olan Einstein–Maxwell–Dirac denklem sistemi ve standart modelin klasik sınırı olan Einstein–Yang–Mills–Dirac sistemi için de benzer bir yapı bulunmalıdır.
Kara bir yıldızın bir olay ufkuna sahip olması gerekmez, çökmekte
olan bir yıldız ile tekillik arasında bir geçiş aşaması olabilir veya
olmayabilir.
Madde, yıldızının merkezine düşen varsayımsal bir partikülün
serbest düşme hızından önemli ölçüde daha düşük bir oranda sıkıştırıldığında
kara bir yıldız oluşur; çünkü kuantum prosesleri, uzay zamanının (ve içinde
tutulan parçacıkların) aynı zamanda aynı alanı işgal etmesini önleyen bir
dejenerasyon basıncı oluşturan vakum polarizasyonu yaratır. Bu vakum enerjisi
teorik olarak sınırsızdır, yeterince hızlı bir şekilde oluşturulursa,
gravitasyonal çöküşün tekillik yaratmasını durduracaktır. Bu durum, sonsuz bir
çökme süresine yol açan veya asimptotik olarak sıfırdan büyük bir yarıçapa
yaklaşan, sürekli azalan bir çökme oranına neden olabilir.
Eşdeğer kütleli bir kara delik için tahmin edilen olay
ufkundan biraz daha büyük yarıçapı olan bir kara yıldız çok karanlık olacaktır;
çünkü üretilen ışığın neredeyse tamamı yıldıza geri çekilecek ve kaçan herhangi
bir ışık ciddi şekilde gravitasyonal olarak kırmızıya kayacaktır ve neredeyse
tam olarak bir kara delik gibi görünecektir. Çevresinde yaratılan sanal
partikül çiftleri, biri kaçarken diğeri tuzağa düşecek şekilde hala
bölünebileceğinden, Hawking radyasyonunu içerecek ve eşdeğer bir kara deliğin
beklenen Hawking radyasyonuna çok benzeyen termal Planck radyasyonu
yaratacaktır.
Kara bir yıldızın
tahmin edilen iç kısmı, uzay-zamanın bu garip durumundan oluşacaktır;
derinlikteki her uzunluk içe doğru ilerleyerek, eşdeğer kütleli ve yarıçaplı
kara bir yıldızla aynı görünecektir. Merkeze doğru sıcaklıklar derinlikle
artar.
Yarıklaşik gravite, kuantum gravite teorisine bir yaklaşımdır; madde alanlarını kuantum olarak ve gravitasyonal alanı klasik olarak ele alır.
Yarıklasik gravitede madde, kavisli uzay-zamandaki kuantum
alanları teorisine göre yayılan kuantum madde alanları ile temsil edilir.
Alanların yayıldığı uzay-zaman klasik ama dinamiktir. Uzay zamanının eğriliği,
Einstein tensörü (Gmn) tarafından verilen uzay zamanının eğriliğini, madde alanlarının enerji–momentum
tensör operatörünün (Tmn)
beklenti değeri ile ilişkilendiren yarı klasik Einstein denklemleriyle verilir:
8pG
G: gravitasyonal sabit, ψ: madde alanlarının kuantum
halidir.
Kara bir yıldızın aşağıdaki aşamalardan sonra oluştuğu
düşünülebilir:
Bazı maddeler kendi ağırlığı altında çöktüğünde bir kara
delik oluşur ve hiçbir kuvvet onu durduramaz. Fizikçiler, kuantum etkilerinin
böyle bir çöküşü durduracak kadar büyük olamayacağı görüşündedir.
Hızlı Çöküş
Durdurulmaz (Şekil-1)
Vakum polarizasyonu, madde bir olay ufku oluşturmak ve bir
kara delik haline gelmek için yeterince yoğunlaştığında bile, serbest düşen
madde için önemsizdir.
Daha Yavaş Çökmeler
Sonsuza Kadar Ertelenebilir (Şekil-2)
|
Kara Yıldız (Şekil-3)
Sonuç bir kara
yıldızdır. Etrafındaki
gravitasyonal alan bir kara deliğin etrafındaki ile aynıdır, ancak yıldızın
içi madde ile doludur ve hiçbir olay ufku oluşmaz. Kara bir yıldız Hawking
benzeri radyasyon yayabilir, ancak bu radyasyon tekliği koruyarak kara
yıldıza giden bilgiyi taşır. Kara bir yıldız, bir
soğan gibi katman katman soyulabilseydi, her aşamada kalan çekirdek,
radyasyon yayan daha küçük bir kara yıldız olurdu. Küçük kara delikler daha
fazla radyasyon yayar ve daha büyük olanlardan daha yüksek sıcaklıklara
sahiptir ve bu nedenle kara bir yıldız merkezine doğru fazla ısınır. |
Şekil-3 |
https://en.wikipedia.org/wiki/Black_star_(semiclassical_gravity)
14 Mayıs 2021
GERİ
(yıldız)
GERİ
(varsayımsal yıldız)
GERİ
(kara delikler)