Bir dredge-up (içten yüzeye madde taşınımı), bir yıldızın evrimindeki bir periyottur; yildizın bir yüzey konveksiyon bölgesi, malzemenin nükleer füzyona uğradığı tabakalara kadar uzanır. Sonuç olarak füzyon ürünleri, stellar atmosferin dış tabakalarına karıştırılır (bunlar yıldızın spektrumunda görünebilir).
Birinci dredge-up, bir ana dizi yıldızı kırmızı-dev dala
girdiğinde gerçekleşir. Konvektif karışmanın bir sonucu olarak, dış atmosfer
hidrojen füzyonunun spektral imzasını gösterecektir: 12C/13C
ve C/N oranları düşürülür ve lityum ve berilyumun yüzey bolluğu azaltılabilir.
İkinci dredge-up, 4-8 solar kütleye sahip yıldızlarda
gerçekleşir. Helyum füzyonu çekirdekte sona erdiğinde, konveksiyon CNO
döngüsünün ürünlerini karıştırır. Bu ikinci dredge-up, 4He ve 14N
yüzey bolluğunda bir artışa neden olurken, 12C ve 16O
miktarının azalmasına yalaçar
Üçüncü dredge-up, bir yıldızın asimptotik dev kola
girmesinden ve helyum yakan bir kabuk boyunca bir parlama oluşmasından sonra
meydana gelir. Bu dredge-up, helyum, karbon ve s-proses ürünlerinin yüzeye
çıkarılmasına neden olur. Sonuç, oksijene göre karbon bolluğunda bir karbon
yıldızı oluşturabilecek bir artıştır.
Dredge-up’ların adları (birinci, ikinc, ..), yıldızın
deneyimlediği sıra tarafından değil, her birinin meydana geldiği yıldızın
evrimsel ve yapısal durumu tarafından belirlenir. Sonuç olarak, düşük kütleli
yıldızlar, evrimlerinde birinci ve üçüncü dredge-up’ ları yaşarlar, ancak
ikinciyi yaşamazlar.
12 Şubat 2021
