Küresel bir küme, galaktik bir çekirdek etrafında dönen küresel bir yıldız topluluğudur. Küresel yıldız kümeleri graviteye çok sıkı bir şekilde bağlıdır, bu da onlara küresel şekillerini ve merkezlerine doğru nispeten yüksek stellar yoğunluklar kazandırır. Bu yıldız kümesi kategorisinin adı, küçük bir küre olan Latince globulustan türetilmiştir. Bazen, küresel bir küme sadece ‘küresel’ olarak tanımlanır.
Küresel kümeler, bir galaksinin halosunda bulunur (halo-amorf
halka-bir objenin etrafındaki ışıklı halkadır) ve önemli ölçüde fazla yıldız
içerir, bir galaksinin diskinde bulunan daha az yoğun açık kümelerden çok daha
yaşlıdır. Küresel kümeler oldukça yaygındır; Samanyolu'nda şu anda bilinen
yaklaşık 150 ile 158 kadar küresel küme vardır; bunların 10 - 20 tanesi hala
keşfedilmemiştir. Daha büyük galaksiler daha fazlasına sahip olabilir; örneğin,
Andromeda Galaksisinde 500 kadar olabilir. M87 gibi bazı dev eliptik
galaksilerde (özellikle galaksi kümelerinin merkezlerindekiler), 13000 kadar
küresel küme bulunabilir.
Lokal Grup'taki yeterli kütleye sahip her galakside ilişkili
bir küresel küme grubu vardır ve incelenen hemen hemen her büyük galaksinin bir
küresel kümeler sistemine sahip olduğu bulunmuştur. Sagittarius Cüce galaksisi
ve tartışmalı Canis Büyük Cüce galaksisinin, ilişkili küresel kümelerini
(Palomar 12 gibi) Samanyolu'na verme prosesinde olduğu görünüyor. Bu, geçmişte
bu galaksinin küresel kümelerinden kaçının elde edilmiş olabileceğini gösterir.
Küresel kümelerin galakside üretilen ilk yıldızlardan
bazılarını içerdiği görülse de, kökenleri ve Galaktik evrimdeki rolleri hala
belirsizdir. Küresel kümelerin cüce eliptik galaksilerden önemli ölçüde farklı
olduğu ve ayrı bir galaksi olarak değil, ana galaksinin yıldız oluşumunun bir
parçası olarak oluştuğu görünüyor.
https://en.wikipedia.org/wiki/Globular_cluster
12 Mayıs 2021
