Luminous (aydınlık) mavi değişkenler (LBV'ler), hem spektrumlarında hem de parlaklıklarında öngörülemeyen ve bazen dramatik değişiklikler gösteren masif, evrimleşmiş yıldızlardır. Büyük Macellan Bulutu'nun en parlak yıldızlarından biri olan S Doradus'tan sonra ‘S Doradus değişkenleri’ olarak da bilinirler. Değişken Yıldızlar Genel Kataloğunda SDor olarak listelenen yalnızca 20 nesne ile olağanüstü derecede nadirdirler ve bunların bir kısmı artık LBV olarak kabul edilmemektedir.
LBV'ler ‘durgun’ durumlarında, tipik olarak B-tipi
yıldızlardır; bazen biraz daha sıcaktırlar ve olağandışı emisyon çizgileri
vardır. Hertzsprung-Russell diyagramının S Doradus kararsızlık şeridi olarak
bilinen bir bölgesinde bulunurlar; burada en az parlak olanın ~10000 K
sıcaklığa ve Güneş’in ~250000 katı bir aydınlığa sahip olması, en parlak olanın
ise ~25000 K sıcaklığa ve Güneş'in milyon katından fazla bir aydınlığa sahip
olması, onları tüm yıldızların en aydınlıklarından biri yapıyor.
Birçok aydınlık mavi değişken aynı zamanda, Alpha Cygni
değişkenleri ve stokastik varyasyonlar için tipik görünen bir yıldan daha kısa
periyotlarla küçük genlik değişkenliği gösterir.
Luminous mavi değişkenler, tanım gereği çoğu yıldızdan daha
aydınlıktır ve aynı zamanda daha masiftir. En aydınlık olanlarda L☉ bir
milyondan fazladır ve kütleleri
muhtemelen 100 M☉'u aşar.
En az aydınlık olanlar, çeyrek milyon L☉
civarında bir aydınlığa ve 10 M☉
kadar düşük kütlelere sahiptir, ancak ana dizideki
yıldızlardan çok daha
büyük olabilirlerdi. Hepsi yüksek kütle kaybı hızlarına sahiptir ve
helyum ve nitrojende bir miktar artış gösterirler.
LBV yıldızları P Cygni ve η Carinae 17. yüzyıldan beri
alışılmadık değişkenler olarak biliniyordu, ancak gerçek doğaları çok daha
yakın zamana kadar tam olarak anlaşılmamıştır.
https://en.wikipedia.org/wiki/Luminous_blue_variable
12 Şubat 2021
GERİ
(yıldız)
GERİ
(stellar evrim)
GERİ (astronomik obje)
GERİ (basit bedenler)
GERİ (intrinsik
değişken)
