Mavi süperdev yıldızlar (BSG'ler), bilimsel olarak OB süperdevler olarak adlandırılan sıcak aydınlık yıldızlardır. Aydınlık sınıfı I, spektral sınıf B9 veya öncesine sahiptirler.
Mavi süperdevler, Hertzsprung–Russell diyagramının sol üst
tarafında ana dizinin sağında bulunur. Güneş'ten daha büyük, kırmızı bir
süperdevden daha küçük olup, yüzey sıcaklıkları 10000–50000 K ve aydınlıkları
Güneş'inkinden yaklaşık 10000 ile milyon kat daha fazladır.
Süperdevler evrimleşmiş yüksek-kütleli yıldızlardır, ana
dizideki yıldızlardan daha büyük ve daha aydınlıktır. İlk kütleleri 10–300 M☉
civarında olan O sınıfı ve erken B sınıfı yıldızlar, hidrojenleri tüketildikçe ve yıldız yüzeyinin yakınında ağır elementler belirmeye başladıkça, sadece
birkaç milyon yıl içinde ana
diziden uzaklaşır. Bu yıldızlar genellikle mavi süperdevlere dönüşür, ancak bazılarının
doğrudan Wolf-Rayet yıldızlarına dönüşmesi de olasıdır. Süperdev safhaya
genişleme, yıldızın çekirdeğindeki hidrojen tükendiğinde ve hidrojen kabuğunun
yanması başladığında meydana gelir, ancak aynı zamanda ağır elementlerin
konveksiyon ile yüzeye taranması ve radyasyon basıncının artmasıyla kütle kaybı
nedeniyle de ortaya çıkabilir.
Mavi süperdevler ana diziden yeni evrimleşmiştir, son derece
yüksek aydınlığa, yüksek kütle kaybı oranlarına sahiptir ve genellikle
kararsızdır. Birçoğu, aşırı kütle kaybı bölümleri içeren aydınlık mavi değişkenler
(LBV'ler) haline gelir. Daha düşük kütleli mavisüperdevler, kırmızı süperdevler
haline gelene kadar genişlemeye devam edier. Bu proseste sarı süperdevler veya
sarı hiperdevler olarak biraz zaman harcamaları gerekir, ancak bu genişleme
sadece birkaç bin yılda gerçekleşir, dolayısıyla bu yıldızlar oldukça azdır. Daha
yüksek kütleli kırmızı süperdevler, dış atmosferlerini havaya püskürtürler ve
tekrar mavi süperdevlere ve muhtemelen Wolf-Rayet yıldızlarına dönüşürler.
Kırmızı bir süper-devin tam kütlesine ve bileşimine bağlı
olarak, ya bir tip II süpernova olarak patlamadan ya da nihayet dış
katmanlarından yeteri kadar boşaltıp tekrar mavi bir süperdev haline gelmeden
önce, ilk seferden daha az parlak olan bir dizi mavi döngü gerçekleştirebilir,
ancak daha kararsızdır. Böyle bir yıldız sarı evrimsel boşluktan geçebilirse,
daha düşük aydınlığa sahip LBV'lerden biri olması beklenir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Blue_supergiant_star
11 Mart 2021
