Kara Yıldız, Kara Madde (dark star, dark matter)

Kara yıldız, geleneksel yıldızlar oluşmadan önce evrenin başlarında varolabilecek bir yıldız türüdür. Yıldızlar, çoğunlukla normal maddeden oluşacak (modern yıldızlar gibi), ancak içlerindeki yüksek konsantrasyondaki nötralino kara madde, kara madde partikülleri arasındaki yok etme reaksiyonları yoluyla ısı üretecekti. Bu ısı, bu tür yıldızların, modern yıldızların nispeten kompakt boyutlarına çökmesini engelleyerek normal madde atomları arasında nükleer füzyonun başlamasını önler.

Bu modele göre bir kara yıldızın, çapı 4 - 2000 astronomik birim arasında değişen ve emitlenen radyasyonun çıplak gözle görülemeyek kadar düşük bir yüzey sıcaklığına sahip, muazzam bir hidrojen ve helyum bulutu olduğu tahmin edilmektedir.

Kara yıldızlar, modern çağa dayanması muhtemel olmayan durumlarda gama ışınları, nötrinolar ve antimadde emisyonları ile tespit edilebilir, soğuk moleküler hidrojen gaz bulutları ile ilişkilendirilebilirler.

Tüm kara yıldızlar sonunda kara deliklere çöker. Gerçekten de bu eşsiz stellar objeler, erken evrenin uzun süredir devam eden bir gizemini, süpermasif kara deliklerin kökenini çözmeye yardımcı olabilir.

Kara delik oluşumu için mevcut teoriler, bir kara deliğin kütle biriktirme hızı üzerinde sınırlamalara sahiptir. Tipik yıldızlardan daha çok büyüyebilen ve böylece çok daha büyük kara delikler yaratabilen kara yıldızlar, erken evrende süpermasif kara deliklerin büyüdüğü bir tohumu temsil edebilir. Süpermasif kara delik oluşumu için Freese, ‘şu anda gerçekten iyi bir cevap yok ve bu bir çözüm sağlayabilir’ diyor.

Kara yıldızlar, eğer keşfedilebilirse, bilim adamlarının kara maddeyi daha iyi anlamalarına yardımcı olabilir. Astrofizikçi Tanja Rindler-Daller, ‘kara yıldızların fiziği ve onları gözlemleme şeklimiz, potansiyel olarak bize altında yatan kara madde partikülünü anlatacak’ diyor.


Üstte: WIMP Yıldız (WIMP: zayıf etkileşimli masif partikül), altta: Samanyolu galaksisindeki birçok tanınmış yıldızı gösteren bir HR diyagramı (https://astronomy.com/magazine/2018/09/dark-stars-come-into-the-light)

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Dark_star_(dark_matter)

16 Mayıs 2021

 

GERİ (yıldız)
GERİ (varsayımsal yıldız)
GERİ (egzotik yıldız)