Yatay Kol, Kırmızı Küme (horizontal branch, red clump)

Yatay kol (HB), kütleleri Güneş'inkine benzeyen yıldızlarda kırmızı dev kolu hemen izleyen bir stellar evrim aşamasıdır. Yatay-kol yıldızlar, çekirdekteki helyum füzyonu (üçlü-alfa prosesiyle) ve çekirdeği çevreleyen kabuktaki hidrojen füzyonu (CNO döngüsü yoluyla) ile güçlendirilir. Kırmızı dev-kolun ucundaki çekirdek helyum füzyonunun başlangıcı, stellar yapısında önemli değişikliklere neden olur, bu da lümünositede (aydınlık) genel bir azalmaya, stallar zarfın bir miktar daralmasına ve yüzeyin daha yüksek sıcaklıklara ulaşmasına yolaçar. 

Kırmızı küme, Hertzsprung-Russell diyagramında yaklaşık 5000 K sıcaklıkta ve mutlak büyüklük (MV) +0.5 olan kırmızı devlerin, aynı parlaklıktaki kırmızı-dev-dal yıldızlarının çoğundan biraz daha sıcak olan bir kümelenmesidir. Kırmızı dev dalın daha yoğun bir bölgesi veya daha yüksek sıcaklıklara doğru bir çıkıntısı olarak görülebilir. Birçok galaktik açık kümede belirgindir ve aynı zamanda birçok orta yaş küresel kümede ve yakın alan yıldızlarında (örneğin Hipparcos yıldızları) da göze çarpmaktadır. Kırmızı küme devleri serin yatay kol yıldızlarıdır; güneşe benzeyen ve helyum patlaması geçirmiş ve şimdi çekirdeklerinde helyum eriten yıldızlardır.

M5 küresel küme için Hertzsprung–Russell diagramı; sarı ile işaretlenmiş yatay kol, RR Lyrae yıldızlar ve HB daha aydınlık kırmızı dev kol yıldızlarından bazılarıdır


Kırmızı küme, yaklaşık 5000 K ve luminositie 75 L'deki 
kırmızı dev yıldızların öne çıkan grubudur


https://en.wikipedia.org/wiki/Horizontal_branch
https://en.wikipedia.org/wiki/Red_clump

24 Aralık 2020

 

GERİ (yıldız)
GERİ (stellar evrim)