Kahverengi Cüce (brown dwarf)

Kahverengi bir cüce, en masif gaz devi gezegenler ile en az kütleli yıldızlar arasında olan, Jüpiterin kütlesinin (M_J) yaklaşık 13 - 80 katı kadar kütleye sahip bir substellar obje türüdür.

Ana dizi yıldızlarının aksine, kahverengi cüceler çekirdeklerinde, normal hidrojenin (1H) helyuma sürekli nükleer füzyonunu tetikleyecek kadar kütle kazanmazlar. Bu nedenle kahverengi cüceler bazen başarısız yıldızlar olarak adlandırılır. Bununla birlikte, kütleleri >65 M_J ise döteryumu (2H) ve lityumu (7Li) ergittikleri düşünülmektedir. Sürekli hidrojen yanmasını tetiklemek için gereken minimum kütle, Uluslararası Astronomi Birliği tarafından şu anda kullanılan tanımın üst sınırını oluştururken, döteryum yakan minimum kütle (~ 13 M_J), sınıfın alt sınırını oluşturur; bu değerin nun altında gezegenler buluur.

Kahverengi cücelerin nükleer füzyon reaksiyonlarına dayanan teorik kütle sınırlarından ziyade oluşum süreçleriyle daha iyi tanımlanıp tanımlanmayacağı da tartışılmaktadır. Bu yoruma göre kahverengi cüceler, yıldız oluşum sürecinin en düşük kütleli ürünlerini temsil ederler, gezegenler ise bir yıldızı çevreleyen bir yığılma diskinde oluşan oblelerdir.

WISE 0855 gibi keşfedilen en soğuk serbest yüzen objelerin yanı sıra PSO J318.5−22 gibi bilinen en düşük kütleli genç objelerin 13 M_J'in altında kütlelere sahip olduğu düşünülmektedir Sonuç olarak, başıboş gezegenler mi yoksa kahverengi cüceler olarak mı görülmeleri gerektiğinin belirsizliği nedeniyle bazen gezegensel kütle objeleri olarak anılır. 2M1207b, MOA-2007-BLG-192Lb, 2MASS J044144b ve Oph 98 B gibi kahverengi cücelerin yörüngesinde döndüğü bilinen gezegensel kütle objeleri vardır.

Astronomlar yüzey sıcaklığına yakından bağlı bir ayrım olan kendinden ışıklı objeleri spektral sınıfa göre sınıflandırırlar ve kahverengi cüceler M, L, T ve Y tiplerini işgal eder. Kahverengi cüceler kararlı bir hidrojen füzyonuna girmedikleri için zamanla soğurlar ve yaşlandıkça daha sonraki spektral tiplerden aşamalı olarak geçerler.

İsimlerine rağmen kahverengi cüceler, çıplak gözle bakıldığında, sıcaklıklarına bağlı olarak farklı renklerde görünür. En sıcak olanlar muhtemelen turuncu veya kırmızı, daha soğuklar ise macenta olarak görünecektir. Kahverengi cüceler tabaka veya derinliğe göre kimyasal farklılaşma olmaksızın tamamen konvektif olabilir.

Bilinen en yakın kahverengi cüceler, yaklaşık 6.5 ışıkyılı uzaklıkta L ve T tipi kahverengi cüceler ikilisi olup Luhman 16 sisteminde bulunur. Luhman 16, Alpha Centauri ve Barnard's Star'dan sonra Güneş'e en yakın üçüncü sistemdir.

Hertzsprung–Russell diagramı

Kahverengi cüceler Teide 1, Gliese 229B ve WISE 1828 + 2650 (Güneş, kırmızı cüce Gliese 229A ve Jüpiter ile karşılaştırıldığında)

 (a) Güneş'ten 65 ışıkyılı içinde keşfedilen kahverengi cücelerin (kırmızı noktalar) üç boyutlu bir haritasını temsil eden bir görselleştirme (b) kahverengi bir cücenin etrafındaki toz ve gaz diskinin bir diskinin resmi

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Brown_dwarf

23 Şubat 2021

 

GERİ (yıldız)
GERİ (spektral sınıflandırma)
GERİ (yıldızlarla ilgili makaleler)
GERİ (spektral tipler)