Stellar Dönüş (stellar rotation)

Stellar dönüş (rotasyon), bir yıldızın kendi ekseni etrafındaki açısal hareketidir. Dönme hızı, yıldızın spektrumundan veya yüzeydeki aktif özelliklerin hareketlerini zamanlayarak ölçülebilir.

Bir yıldızın dönüşü, santrifüj kuvvet nedeniyle bir ekvatoral şişkinlik oluşturur. Yıldızlar katı cisimler olmadıkları için diferansiyal dönüşlere de maruz kalabilirler. Böylece yıldızın ekvatoru, yüksek enlemlerden farklı bir açısal hızda dönebilir. Bir yıldızın içindeki dönme hızındaki bu farklılıklar, bir stellar magnetik alanının oluşumunda önemli bir role sahip olabilir.

Bir yıldızın magnetik alanı, stellar rüzgarla etkileşime girer. Rüzgar yıldızdan uzaklaştıkça açısal hız oranı yavaşlar. Yıldızın magnetik alanı, stellar dönüşe bir sürtünme uygulayan rüzgarla etkileşime girer. Sonuç olarak, açısal momentum yıldızdan rüzgara aktarılır ve zamanla bu, yıldızın dönüş hızını kademeli olarak yavaşlatır.


(a) Bu yıldız, Yeryüzündeki bir gözlemcinin görüş-hattında i eğimine ve ekvatorda ne dönme hızına sahiptir, (b) nötron yıldızı (ortada), magnetik kutuplarından bir radyasyon ışını yayar; kirişler, dönme ekseni etrafında konik bir yüzey boyunca süpürülür.

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Stellar_rotation

1 Haziran 2021

 

GERİ (yıldız)
GERİ (stellar özellikler)