Eddington Aydınlatma Gücü (Eddington luminosity)

Astronomide aydınlatma gücü veya Eddington sınırı (luminosite), bir yıldız, galaksi veya başka bir astronomik nesne tarafından zaman biriminde yayılan toplam elektromagnetik enerji miktarıdır (joule/saniye veya Watt).

Eddington aydınlatma gücü, bir cismin (yıldız gibi), dışa doğru hareket eden radyasyon kuvveti ile içe doğru hareket eden yerçekimi kuvveti arasında bir denge olduğunda, elde edebileceği maksimum luminositedir. Denge haline hidrostatik denge denir.

Bir yıldız Eddington aydınlatma gücünü aştığında, dış katmanlarından çok şiddetli radyasyon-odaklı bir stellar rüzgarı başlatacaktır. Büyük kütleli yıldızların çoğu, Eddington aydınlatma gücünün çok altında değerlere sahip olduğundan, rüzgarları çoğunlukla daha az şiddetli hat-absorpsiyonuyla yönlendirilir.

Başlangıçta, Sör Arthur Eddington bu sınırı hesaplarken sadece elektron saçılımını hesaba katmıştır (klasik Eddington sınırı). Günümüzde, modifiye Eddington sınırı, radyasyon etkileşimleri de dikkate alıyor.

Eddington sınırı, bir stellar objenin luminositesi için kesin bir sınır değildir. Sınır, potansiyel olarak önemli birkaç faktörü dikkate almamaktadır; örneğin, tahmin edilen yüksek kütle kaybı oranına sahip görünmeyen süper Eddington nesneleri gözlemlenmiştir. Bir yıldızın maksimum luminositesini etkileyebilecek diğer bazı faktörler vardır:
·         Porözite: Porözite, geniş spektrumlu radyasyon tarafından yönlendirilen sabit rüzgarlarla ilgili bir sorun yaratır; buna, hem radyatif akı hem de yerçekimi ivmesi yolaçar.
·         Türbülans: Olası bir istikrarsızlaştırıcı faktör de, konveksiyon bölgelerindeki enerji, süpersonik türbülans alanı oluşturduğunda ortaya çıkan türbülanslı basınç olabilir. Ancak türbülansın önemi henüz tartışılıyor.
·         Foton kabarcıkları: Bazı kararlı süper Eddington objelerini açıklayabilecek bir başka faktör de foton kabarcığı etkisidir. Radyasyonun baskın olduğu atmosferlerde, radyasyon basıncı gaz basıncını aştığında foton kabarcıkları kendiliğinden gelişecektir.
Eddington sınırı, kuasarlar gibi büyüyen kara deliklerin gözlenen luminositesini açıklamak için kullanılır.


 (a) Eddington sınırı; yerçekimi ve radyasyon basıncının dengelenmesi, (b) 0.2 <z < 0.4 kırmızıya kaymada M − L düzlemindeki Hβ kütle örneğinin SDSS kuasar konumu (SDSS: Sloan Digital Sky Survey)


https://en.wikipedia.org/wiki/Eddington_luminosity

23 Ağustos 2020


GERİ (yıldız)
GERİ (stellar yapı)