M-Tip Ana-Dizi Yıldız (Red dwarf)

Kırmızı cüce, ana dizideki en küçük en soğuk ve Samanyolundaki en yaygın yıldız türüdür (Güneş'in yakınında); ancak aydınlıkları düşük olduğundan kolayca tek tek gözlemlenemezler. Yeryüzünden, bir kırmızı cücenin tanımlarına uyan bir yıldız çıplak gözle görülemez. Güneş'e en yakın yıldız olan Proxima Centauri ve en yakın altmış yıldızdan ellisi kırmızı bir cücedir. Bazı tahminlere göre kırmızı cüceler Samanyolundaki yıldızların dörtte üçünü oluşturuyor.

Güneş yakınlarındaki en soğuk kırmızı cücelerin yüzey sıcaklığı ~ 2000 K’dir. En küçük kırmızı cücelerin yarıçapı Güneş'in yarıçapının ~% 9'u, kütleleri Güneş'in yaklaşık %7.5'u kadardır. Bu kırmızı cücelerin spektral sınıfları L0 ile L2 arasında bulunur. Kahverengi cücelerin özellikleriyle bazı örtüşmeler vardır, çünkü daha düşük metaliklikteki en büyük kahverengi cüceler 3600 K kadar sıcak olabilir ve geç M spektral tiplerine sahip olabilirler.

‘Kırmızı cüce’ teriminin tanımları ve kullanımı, ne kadar kapsayıcı olduklarına bağlı olarak daha sıcak ve daha büyük bir uçta olduklarına göre değişir. Tanımlardan biri, stellar M cüceleri (M-tipi ana dizi yıldızları) ile eş anlamlıdır; sıcaklıkları maksimum 3900 K ve kütleleri 0.6 M. Diğer biri, tüm stellar M-tipi ana-diziyi ve tüm K-tipi ana-dizi yıldızlarını (K cüce) içerir; sıcaklıkları maksimum 5200 K ve kütleleri 0.8 M.Bazı tanımlar, herhangi bir stellar M cücesini ve K cüce sınıflandırmasının bir parçasını içerir. En soğuk, en düşük kütleli M cücelerinin birçoğunun gerçek yıldızlar değil, kahverengi cüceler olması beklenir ve bu nedenle bunlar, kırmızı cüce tanımının dışında bırakılır.

Stellar modeller, kütleleri 0.35 M'den küçük kırmızı cücelerin tamamen konvektif olduğunu gösterir. Bu nedenle, hidrojenin termonükleer füzyonu ile üretilen helyum yıldız boyunca sürekli olarak yeniden karıştırılır, çekirdekte helyum birikmesi önlenir ve böylece füzyon periyodu uzatılır. Dolayısıyla, düşük kütleli kırmızı cüceler, yakıtları tükenene kadar trilyonlarca yıl boyunca sabit bir aydınlıklığı ve spektral türü koruyarak çok yavaş gelişirler. Evrenin nispeten kısa yaşı nedeniyle, evrimin ileri aşamalarında hiçbir kırmızı cüce yoktur. 

M Cücelerin Tipik Özellikleri

SS

M

R

L

T, K

M0V

60

62

7.2

3800

M1V

49

49

3.5

3600

M2V

44

44

2.3

3400

M3V

36

39

1.5

3250

M4V

20

26

0.55

3100

M5V

14

20

0.22

2800

M6V

10

15

0.09

2600

M7V

9

12

0.05

2500

M8V

8

11

0.03

2400

M9V

7.5

8

0.015

2300

SS: stellar sınıf, M: kütle (%), R: yarıçap (%), 
L; aydınlıklık (%), T: etkin sıcaklık

Hertzsprung–Russell diagramı; mutlak büyüklüğün
spektral tipe göre değişimi


(a) Proxima Centauri, Güneş'e en yakın (4.2 ışık yılı) yıldız olan bir kırmızı cücedir, (b) Gliese 623, solda GJ 623a ve merkezin sağında daha soluk GJ 623b ile bir kırmızı cüce çiftidir

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Red_dwarf

22 Şubat 2021

 

GERİ (yıldız)
GERİ (spektral sınıflandırma)
GERİ (ana dizi)
GERİ (astronomik obje)
GERİ (basit bedenler)