Kırmızı-dev-kol (RGB), bazen ilk-dev kol olarak da
adlandırılır, stellar evrim sırasında dev kolun helyum tutuşması gerçekleşmeden
önceki kısmıdır. Düşük-orta kütleli yıldızların ana dizisini izleyen bir
aşamadır. Kırmızı-dev kol yıldızların, CNO (karbon–nitrojen–oksijen) döngüsü
yoluyla eriyen bir hidrojen kabuğu ile çevrelenmiş eylemsiz bir helyum
çekirdeği vardır. Bunlar, aynı sıcaklıktaki ana-dizi yıldızlarından çok daha
büyük ve daha aydınlık K ve M sınıfı yıldızlardır.
M5 küresel küme için Hertzsprung – Russell diyagramı; kırmızı-dev kol
(RGB), ince yatay altdev koldan sağ üste doğru ilerler (kırmızıyla işaretlenmiştir)
Yıldızların luminosite-sıcaklık ilişkisi
(a) Güneş benzeri yıldızlar, kırmızı
dev kolda dejenere bir çekirdeğe sahiptir ve bir flaşla çekirdek helyum füzyonu
başlamadan önce uca yükselir.
(b) Güneşten daha büyük kütleli
yıldızların dejenere bir çekirdeği yoktur ve çekirdek helyum (flash olmadan) tuştuğunda
kırmızı dev kolu uçtan önce bırakılır.
(Çekirdeğe giderek daha fazla helyum ‘külü’ eklendikçe, basıncı korumak ve yıldızı tutmak için çekirdek
daralmaya devam eder. Helyum
çekirdeğindeki kütle miktarı yıldız kütlesinin yaklaşık %8'ine ulaştığında, yoğunluk o
kadar yükselir ki çekirdeğin davranışı değişir ve dejenere olur)
https://en.wikipedia.org/wiki/Red-giant_branch
24 Aralık 2020
GERİ
(yıldız)
GERİ
(stellar evrim)
