Stellar dinamiği, astrofiziğin, yıldızların ortak gravitelerine bağlı olarak kolektif hareketlerini statistiksel bir şekilde tanımlayan dalıdır. Gök mekaniğinden temel fark, her yıldızın toplam gravitasyonal alanına az çok eşit katkı sağlamasıdır; oysa gök mekaniğinde büyük bir cismin çekişi herhangi bir uydu yörüngesine hakimdir.
Tarihsel olarak stellar dinamiklerde kullanılan yöntemler
hem klasik mekanik hem de statistiksel mekanik alanlarından kaynaklandı. Stellar
dinamiklerin asıl sorunu, N üyelerinin belirli bir stellar sisteminin üyelerine
başvurduğu N-cismi sorunudur. Bir stellar sistemindeki çok sayıda nesne göz
önüne alındığında, stellar dinamiği, tek tek yörüngelerin konumları ve
hızlarıyla ilgili özel verilerden ziyade genellikle birkaç yörüngenin daha
küresel, statistiksel özellikleriyle ilgilenir.
Bir galakside veya küresel bir kümedeki yıldızların
hareketleri, esas olarak diğer uzak yıldızların ortalama dağılımı tarafından
belirlenir. Stellar karşılaşmaları, gevşeme, kütle ayrılması, gelgit kuvvetleri
ve sistem üyelerinin yörüngelerini etkileyen dinamik sürtünme gibi prosesleri
kapsar.
Stellar dinamiğin plazma fiziği alanıyla da bağlantıları
vardır. Bu iki alan, 20. yüzyılın başlarında, benzer bir süre boyunca, önemli
bir gelişme gösterdi ve her ikisi de, başlangıçta akışkanlar mekaniği alanında
geliştirilen matematiksel formalizmden yaralandı.
Şekilde, stellar etkileşimlerle ilgili üç fizik türü gösterilmiştir. Her tür, serbestlik derecesi, zaman ölçeği ve süre açısından benzersiz bir rol oynar. Örneğin, stellar dinamikler, dinamik bir zaman ölçeğinde ve yıldız sisteminin tüm tarihi boyunca dış serbestlik dereceleriyle ilgilidir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Stellar_dynamics
12 Kasım 2020
