Oksijen-yanma prosesi, çekirdeklerindeki daha hafif elementleri tüketen masif yıldızlarda gerçekleşen bir dizi nükleer füzyon reaksiyonudur. Oksijen-yanma, neon-yanma prosesinden önce gelir ve bunu silikon-yanma prosesi izler. Neon-yanma prosesi sona erdiğinde, yıldızın çekirdeği oksijenin yanması için ateşleme sıcaklığına ulaşana kadar büzülür ve ısınır.
Oksijen yanma reaksiyonları, karbon yanma reaksiyonlarına
benzer; bununla birlikte, daha büyük Coulomb oksijen bariyeri nedeniyle daha
yüksek sıcaklıklarda ve yoğunluklarda meydana gelmeleri gerekir. Çekirdekteki
oksijen (1.5–2.6)×109 K sıcaklık aralığında ve (2.6–6.7)×1012
kg m−3 yoğunluk aralığında tutuşur.
Dallanma oranlarının döteron yolunun açık olduğunu varsaydığı
(yüksek sıcaklıklarda) ana reaksiyonlar:
168O + 168O → 2814Si
+ 42He + 9.593 MeV (%34)
→ 3115P + 11H
+ 7.676 MeV (%56)
→ 3116S + n
+ 1.459 MeV (%5)
→ 3014Si +
2 11H + 0.381 MeV
→ 3015P + 21D
− 2.409 MeV (%5)
Alternatif olarak:
→ 3216S + γ
+ 16.539 MeV
→ 2412Mg
+ 2 42He − 0.393 MeV
2×109 K civarında oksijen-yanma reaksiyon hızı
yaklaşık olarak 2,8×10−12(T9/2)33'tür; burada
T9, milyar kelvin cinsinden sıcaklıktır. Genel olarak, oksijen-yanma
proseinin ana ürünleri 28Si, 32,33,34S, 35,37Cl,
36,38Ar, 39,41K ve 40,42Ca'dır. Bunlardan 28Si
ve 32S, son bileşimin %90'ını oluşturur. Yıldızın çekirdeğindeki
oksijen yakıtı, yıldızın kütlesine ve diğer parametrelere bağlı olarak 0.01-5
yıl sonra tükenir. Bunu takip eden silikon-yanma prosesi demir oluşturur, ancak
bu demir, yıldızı desteklemek için enerji yaratmak için daha fazla tepki veremez.
Oksijen-yanma prosesi sırasında, dışa doğru ilerleyen bir
oksijen yakan kabuk, ardından bir neon kabuk, bir karbon kabuk, bir helyum
kabuğu ve bir hidrojen kabuğu vardır. Oksijen-yanma prosesi, yıldızın
çekirdeğindeki alfa prosesiyle ilerlemeyen son nükleer reaksiyondur.
Neon yakıtı, ihmal edilebilir bir kütle fraksiyonuna kadar fotoparçalanmaya
uğradığında, çekirdek büzülmelidir; bunu yaparken ısınır. Neon yanmasından elde
edilen ürünler arasında oksijen en düşük Coulomb bariyerine sahiptir, olay oksijenle
birlikte karbon yanmasına benzer bir prosesle gerçekleşir. 24Mg, 28Si'nin
p, n ve a bağlayıcı enerjilerinin tümü > 9 MeV'dir. Bu sıcaklık ve
yoğunluklarda fotoparçalanma hızları küçüktür. Aynısı, a-bağlanma enerjisi (7.2)
dışında 16O için de geçerlidir. (https://www.groups.ph.tum.de/fileadmin/w00bya/nucastro/nuc_astro_I/semII/lecture8_ii.pdf)
https://en.wikipedia.org/wiki/Oxygen-burning_process
6 Haziran 2021
