Stellar Nükleosentez (stellar nucleosynthesis)


Stellar nükleosentez


Stellar nükleosentez, kimyasal elementlerin yıldızlar içinde nükleer füzyon reaksiyonları ile oluşturulmasıdır. Büyük Patlama sırasında hidrojen, helyum ve lityumun orijinal oluşumundan bu yana stellar nükleosentez meydana gelmiştir. Öngörücü bir teori olarak, elementlerin gözlemlenen çokluğunun doğru tahminlerini verir. Gözlenen element çokluğunun neden zamanla değiştiğini ve neden bazı elementlerin ve izotoplarının diğerlerinden çok daha fazla olduğunu açıklar.

Stellar nükleosentezde en önemli reaksiyonlar:

·         Hidrojen füzyonu: döteryum füzyonu, proton-proton zinciri, karbon-nitrojen-oksijen çevrimi

·         Helyum füzyonu: üçlü alfa prosesi, alfa prosesi

·         Daha ağır elementlerin füzyonu: lityum yanma (en çok kahverengi cücelerde bulunan bir proses), karbon yanma, neon yanma, oksijen yanma, silikon yanma prosesleri

·         Demirden daha ağır elementlerin üretimi: nötron yakalama (r-ve s-prosesleri), proton yakalama (rp-ve p-prosesleri), fotodistegrasyon


log e - T grafiği; e: PP, CNO ve Üçlü-α füzyon proseslerinin rölatif enerjisi, T: sıcaklık; kesikli çizgi, bir yıldızdaki PP ve CNO proseslerinin birleşik enerji üretimini gösterir (Güneş'in çekirdek sıcaklığında, PP prosesi daha verimlidir)

 
(a) Proton-proton zincir reaksiyonu, (b) CNO (karbon–nitrojen–oksijen) çevrimi, sol üst aşamada helyum çekirdeği serbest bırakılır

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Stellar_nucleosynthesis

23 Mayıs 201

 

GERİ (yıldız)