Nova (Nova)

 

Nova	Simbiyotik nova Nova kalıntısı Aydınlık kırmızı nova

 

Bir nova, birkaç hafta veya birkaç ay içinde yavaşça kaybolan parlak, görünüşte ‘yeni’ bir yıldızın aniden ortaya çıkmasına neden olan geçici bir astronomik olaydır. Bir novanın etkileyici görünümünün nedenleri iki öncü yıldızın koşullarına bağlı olarak değişir. Gözlemlenen tüm novalar, yakın bir ikili sistemde beyaz bir cüce içerir. Novaların ana alt sınıfları klasik, devirli (tekrarlayan) (RNe) ve cüce novalardır. Bunların hepsi kataklizmik değişken yıldızlar olarak kabul edilir. (kataklizmik değişken yıldızlar, parlaklığı büyük bir faktörle düzensiz olarak artan ve daha sonra sakin bir duruma geri dönen yıldızlardır.)

Novalar gökyüzünde en sık Samanyolu yolu boyunca, özellikle de Sagittarius’da gözlemlenen galaktik merkezin yakınında meydana gelir; ancak, gökyüzünün herhangi bir yerinde de görünebilirler. Yılda, galaktik süpernovalardan ortalama on kere daha sık meydana gelirler. Çoğu teleskopik olarak bulunur, sadece 12–18 ayda bir tanesi çıplak gözle görülebilmektedir. Birinci veya ikinci büyüklüğe (magnitude) ulaşan Novalar, yüzyılda yalnızca birkaç kez meydana gelir. Son parlak nova, 14 Aralık 2013'te 3.3 büyüklüğe ulaşan V1369 Centauri idi.

Novalar, ışık eğrisinin gelişim hızına göre sınıflandırılır:

·         NA: hızlı novalar; seri bir parlaklık artışını takiben 100 gün içinde parlaklığında 3 büyüklükte (~¹⁄₁₆ parlaklık) düşme gösterirler.

·         NB: yavaş novalar: parlaklıkları 3 büyüklüktedir, 150 gün veya daha uzun bir sürede parlaklıkları düşer

·         NC: çok yavaş novalar (simbiyotik nova da denir); on yıl veya daha uzun süre maksimum ışıkta kalır ve sonra çok yavaş solar.

·         NR/RN: devirli novalar; 10–80 yıl arayla iki veya daha fazla püskürme gösterirler (gözlenmiştir).

RS Ophiuchi sistemine benzer bir nova patlamasını tasvir eden artistik bir görünüm (RS Ophiuchi, ophiuchus takımyıldızında yaklaşık 5000 ışıkyılı uzaklıkta devirli bir nova sistemidir) https://briankoberlein.com/post/not-so-super-nova/

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Nova

6 Haziran 2021

 

GERİ (yıldız)
GERİ (stellar nükleosentez)
GERİ (astronomik obje)
GERİ (basit bedenler)
GERİ (intrinsik değişken)