Yıldız evriminde, bir FU Orionis yıldızı (veya FU Orionis objesi veya FUor), büyüklük ve spektral türünde aşırı bir değişiklik gösteren bir ön-ana-dizi yıldızıdır. Bir örnek, 1969-1970 yılları arasında 6 büyüklükte daha parlak hale gelen ve spektral tip dKe'den F tipi süperdev'e geçen yıldız V1057 Cyg'dir. Bu yıldızlar, tip-yıldızları FU Orionis'in adını almıştır.
Lee Hartmann ve Scott Jay Kenyon tarafından geliştirilen
mevcut model, FU Orionis parlamasını veya patlamasını, bir toplanma diskinden
genç, düşük kütleli bir T Tauri yıldızına ani kütle transferiyle
ilişkilendiriyor. Bu nesneler için kütle toplama hızlarının yılda yaklaşık 10−4
güneş kütlesi olduğu tahmin edilmektedir. Patlamaların yükselme süresi tipik
olarak 1 yıl civarındadır, ancak çok daha uzun olabilir. Bu yüksek hacimli,
yüksek parlaklıktaki fazın ömrü onlarca yıldır.
Bununla birlikte, nispeten kısa bir zaman diliminde bile,
2015 itibariyle hiçbir FU Orionis nesnesinde patlama gözlemlenmedi. FUor
patlamalarının sayısı, solar çevrsinde yıldız oluşum hızı ile
karşılaştırıldığında, ortalama genç bir yıldızın ömrü boyunca yaklaşık 10-20
FUor püskürmesine maruz kaldığı tahmin edilmektedir.
FU Orionis yıldızlarının spektrumuna, iç yığılma diskinde
üretilen absorpsiyon özellikleri hakimdir. İç kısmın spektrumu, bir F-G
süperdev spektrumunu üretirken, diskin dış kısımları ve biraz daha soğuk
kısımları, yakın-infraredde gözlemlenebilen bir K-M tipi süperdev spektrum
üretir. FU Orionis yıldızlarında, diskin iç kısımlarını incelemek için
kullanılabilen disk ışını hakimdir.
https://en.wikipedia.org/wiki/FU_Orionis_star
22 Aralık 2020
