Astronomide bir temaslı ikili (contact binary), bileşen yıldızları birbirlerine dokunacak kadar yakın olan veya gazlı zarflarını paylaşmak için birleşen bir ikili yıldız sistemidir. Yıldızları bir zarfı paylaşan ikili sisteme aşırı temaslı ikili de denilebilir. Neredeyse bilinen tüm temaslı ikili sistemler tutulum ikili sistemlerdir; tutulum temaslı ikililer, ‘W Ursae Majoris değişkenler’ olarak bilinir.
Bir temaslı ikilide, her iki yıldız da Roche loblarını
doldurmuş ve daha büyük olan birincil bileşenin hem kütleyi hem de aydınlığı
ikincil üyeye aktarmasına izin vermiştir. Sonuç olarak bir temaslı ikilideki
bileşenler, ilgili kütlelerine bakılmaksızın genellikle benzer etkin sıcaklıklara
ve aydınlığa sahiptir.
Bir temaslı ikilide bileşenler arasındaki enerji aktarım
hızı, kütle oranlarına ve aydınlıklık oranlarına bağlıdır. Yıldızların
geometrik temas halinde olduğu ancak termal temasın zayıf olduğu durumlarda, ikilinin
sıcaklıkları arasında büyük farklılıklar olabilir.
Temaslı ikililer, ortak zarflarla karıştırılmamalıdır. Temaslı
ikilide birbirine temas eden iki yıldızın tipik yaşam süresi milyonlarla ve milyarlarca
yıl arasında iken, ortak zarf ikili evrimde dinamik olarak dengesiz bir
aşamadır; ya stellar zarfı dışarı atar veya ikiliyi aylar ila yıllarca bir
zaman içinde birleştirir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Contact_binary
26 Nisan 2021
GERİ
(yıldız)
GERİ
(yıldız sistemi)
GERİ
(ikili yıldız)
GERİ
(astronomik cisim)
