Evren, Evrendeki Dünya (universe, earth in the universe)


Enerji dalga veya partikülleri homojen ve dengeli olarak çözüldüğünde 'var oluş' ile 'anti-varoluş' olamayacağı ya da toplam karşıtları 'yok oluşta' ise bir patlama olamayacağından, evren soğuyor mu, ısınıyor mu, evrenin durması sonu mudur, Büyük patlama evrenin merkezi mi, başlangıcı mıdır, güneş evrenin merkezinde midir gibi problemler hareket veya başka deyişle zamanın popüler sorularını teşkil etmiştir.

Evrenin oluşumuna dair günümüzde en çok benimsenen teori, Bigbang (Büyük Patlama) teorisidir. Bu teoriye göre evren, sıfır hacimli ve çok yüksek bir enerji potansiyeline sahip, sıkışmış bir noktanın patlamasıyla oluştu. İlk patlamanın nasıl oluştuğu, evren meydana gelmeden önce evrenin yerinde ne olduğu ya da evrenin neyin içinde genişlediği sorularına günümüzde bile tam olarak bilimsel bir cevap bulunamamıştır, bununla birlikte evren öncesi durum, evren dışı varoluş hakkında hipotezler öne sürülmüştür.

Büyük Patlama sonucunda uzun bir dönem boyunca birbirlerinden bağımsız hareket ettiler. Sürekli genişleyen evrenin her yerinde geçerli olan fizik kanunlarından kütle çekimi kanunu vasıtasıyla bağımsız gazlar birleşerek galaksileri (gök adalar) oluşturdular.

Aynı evrensel fizik kanunu neticesinde gökadalar da birbirlerine yaklaşarak devasa gruplar oluşturdu. Galaksiler içinde yıldızlar ve bazı yıldızların çevresinde sistemler oluştu. İçinde yaşadığımız Güneş Sistemi bunlardan birisidir. Keşfedebildiğimiz evrende 400 milyardan fazla galaksi ve 300 sextillion (3 × 1023) yıldız olduğu tahmin edilmektedir.

Dünya'nın Evren'deki yeri son yüzyılda teleskobik gözlemlerle oluşturulmuş bilgilere dayanır. Başlangıçta Dünya'nın Evren'in merkezi olduğuna ve sadece uzaktaki sabit yıldızlar ve çıplak gözle gözlenen gezegenlerden oluştuğuna inanılıyordu.

17. yüzyılda Güneşmerkez model kabul edildikten sonra William Herschel ve diğer gökbilimcilerin gözlemleriyle yeni bilgiler edinildi. 20. yüzyılda Dünya’nın gruplar, kümeler ve süperkümelerle, genişleyen bir evren içinde milyarca gök adadan sadece bir tanesi olduğu sonucuna varıldı. 

Görünür Evren'in genel yapısının, iplikçikler ve boşlukların içinde şekillenen süperkümelerden oluştuğu 21. yüzyılda netleşmeye başladı. Süperkümeler, iplikçikler ve boşlukların Evren'de var olan en büyük ve tutarlı yapılar olduğu tahmin edilmektedir.


13 Eylül 2019


GERİ (astrofizik)