Temel
Partiküller
|
Yukarı (kuark, antikuark), Aşağı (kuark, antikuark), Tılsım (kuark, antikuark), Garip (kuark, antikuark), Üst (kuark, antikuark), Alt (kuark, antikuark)
|
|||
Diğer Süpereşler
|
||||
·
Özdeş tam-spinli partiküllerin bulunduğu bir
sistemin dalga fonksiyonu, herhangi iki partikülün konumlarının değiştokuş
olması halinde aynı değere sahiptir; bu tür dalga fonksiyonları simetrik
partiküllere bozonlar denir.
·
Özdeş yarım-tam-spinli partiküllerin bulunduğu
bir sistemin dalga fonksiyonunun, iki partikül değiştokuş olduğunda işareti
değişir; bu tür dalga fonksiyonları antisimetrik partiküllere fermiyonlar
denir.
Diğer bir deyişle, herhangi bir atomaltı partikül, 3-boyutlu
uzayda kuantum mekaniğine uyan bir partikül gibi bir bozondur (tam sayı spin)
veya bir fermiyondur (yarım-tam sayı).
Temel partiküller (partiküller), bilinen hiçbir alt yapısı
olmayan partiküllerdir. Bu partiküller evreni oluşturan maddelerin temel
yapıtaşıdır. Standart Model'de kuarklar, leptonlar ve ayar (geyç) bozonları
temel taneciklerdir.
Tarihsel olarak, hadronlar (proton ve nötron gibi baryonlar
ve mezonlar) ve hatta bütün bir atom dahi temel tanecik olarak kabul
ediliyordu. Temel tanecikler kuramındaki merkezi fikir, elektromagnetik
radyasyonu ve onun beraberinde getirdiği kuantum mekaniğinin anlaşılmasında
devrim yaratan kuanta'dır. Matematiksel anlamda temel tanecikler nokta partikül olarak kabul edilir, buna rağmen sicim kuramı gibi bazı fizik kuramları
fiziksel bir boyut önermektedir.
Temel Partiküllerin Standart Modeli +
Gravite bilgi grafiği; temel partiküller, kütleleri, yükleri ve spinler
gösterilmiştir
Atomaltı partiküller, atomdan daha küçük olan partiküller
olarak tanımlanır; bu partikülleri ve etkileşimlerini partikül fiziği ve
nükleer fizik inceler. Atomaltı partiküller iki tiptir:
·
Temel partiküller
·
Bileşik (kompozit) partiküller
Partiküller ve kuvvetler birleşerek kompozit partiküller ve
birleşik kuvvetleri oluştururlar.
Temel partiküllerin
sınıflandırılması ve temel partiküller ve bileşik partiküllerin içerdiği
partikül türleri
Temel
partiküller, bileşik partiküller ve kuvvetler
Bileşik atomaltı partiküller (protonlar veya çekirdeklerde
olduğu gibi), iki veya daha fazla temel partikülün bağlı halleridir. Örneğin,
bir proton iki yukarı kuark ve bir aşağı kuarktan oluşurken, helyum-4 çekirdeği
iki proton ve iki nötron içerir. Nötronda iki aşağı kuark ve bir yukarı kuark
bulunur. Bileşik partiküller tüm hadronları kapsar; bunlar baryonlar (protonlar
ve nötronlar gibi) ve mezonlardır (pionlar ve kaonlar gibi).
Bütün temel tanecikler spinlerine bağlı olarak bozon veya
fermiyondurlar. Spin-istatistik teoremifermiyonları bozonlardan ayıran kuantum
istatistiklerini belirler. Bu metodolojiye göre: madde ile ilişkilendirilen
partiküller fermiyondur. Bunlar yarım tam sayı spine sahiptirler ve on iki
çeşniye ayrılırlar. Temel kuvvetlerle ilişkilendirilen partiküller bozondur.