Yukarı (kuark, antikuark), Aşağı
(kuark, antikuark), Tılsım (kuark, antikuark), Acaip (kuark, antikuark), Üst
(kuark, antikuark), Alt (kuark, antikuark)
|
Yukarı Kuark ve Aşağı Kuark, 1969 (SLAC laboratuvarı)
Tılsım Kuark, 1974 (Burton Richter, Samuel Ting); Acaip Kuark, 1969 (SLAC)
Üst kuark, 1995 ve Alt Kuark, 1977 (Fermilab)
|  |
Kuarklar
Partikül
|
Sem
bol |
Anti
partikül |
Yük,
e
|
Spin
|
|
Yukarı
|
u
|
͞u
|
+2⁄3
|
2.2+0.6−0.4
|
1⁄2
|
Aşağı
|
d
|
͞d
|
−1⁄3
|
4.6+0.5−0.4
|
1⁄2
|
Tılsım
|
c
|
͞c
|
+2⁄3
|
1280±30
|
1⁄2
|
Acaip
|
s
|
͞s
|
−1⁄3
|
96+8−4
|
1⁄2
|
Üst
|
t
|
͞t
|
+2⁄3
|
173
100±600
|
1⁄2
|
Alt
|
b
|
͞b
|
−1⁄3
|
4180+40−30
|
1⁄2
|
Sembol
|
q
|
Antipartikül
|
͞q
|
Bileşimi
|
elementer
partikül
|
Nesil
|
1’nci,
2’nci, 3’ncü
|
Tip
|
6 (yukarı,
aşağı, acaip, tılsım, üst, alt)
|
Elektrik yükü
|
+2⁄3
e, −1⁄3 e
|
Statistik
|
fermiyonik
|
Renk yükü
|
var
|
Etkileşim
|
elektromagnetizma,
gravitasyon, kuvvetli, zayıf
|
Spin
|
1/2
|
Teori
|
Murray
Gell-Mann (1964), George Zweig (1964)
|
Baryon sayısı
|
1/3
|
Keşif
|
SLAC
(1968 dolayları)
|
Kuark, bir tür temel partikül ve maddenin temel
bileşenlerinden biridir. Kuarklar, bir araya gelerek hadronlar olarak bilinen
bileşik parçacıkları oluşturur. Bunların en kararlıları, atom çekirdeğinin
bileşenleri proton ve nötrondur. Renk hapsi olarak bilinen olgudan ötürü
kuarklar asla yalnız bir şekilde bulunmaz, yalnızca baryonlar ve mezonlar gibi
hadronlar dahilinde bulunabilir. Bu sebeple kuarklar hakkında bilinenlerin çoğu
hadronların gözlenmesi sonucunda elde edilmiştir.
Kuarklar; elektrik yükü, renk yükü, spin ve kütle gibi çeşitli yapısal özelliklere sahiptir. Kuarklar, parçacık fiziğinin Standart Model'inde dört temel kuvvetin (elektromanyetizma, kütle çekimi, güçlü etkileşim ve zayıf etkileşim) tümüyle de etkileşen, aynı zamanda elektrik yükü temel yükün tam sayı katı olmayan tek temel parçacık ailesidir.
Kuark modeli, 1964'te Murray Gell-Mann ve George Zweig
tarafından birbirlerinden bağımsız olarak ortaya atıldı. Kuarklar, hadronlar
için oluşturulan bir düzenleme şemasının parçaları olarak tanımlandı.
1968 yılında, Stanford Doğrusal Hızlandırıcı Merkezinde
(günümüzdeki adıyla SLAC Ulusal Hızlandırıcı Laboratuvarı) yapılan derin
inelastik saçılma deneyleriyle birlikte kuarkların varlığı fiziksel olarak
kanıtlandı.
Zaman içinde altı çeşninin tamamı, gerçekleştirilen
hızlandırıcı deneyleriyle ispat edildi. Keşfedilen son kuark olan üst kuarkın
keşfi ise 1995'te, Fermilab'da gerçekleşti
https://en.wikipedia.org/wiki/Quark
https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_particles
https://bilimfili.com/hiperfizik/hbase/particles/quark.html#c1
9 Eylül 2019
GERİ
(partikül fiziği standart model)
GERİ (sözlük)
