Kaluza – Klein teorilerinde, boyutsal
indirgeme sonrasında, etkili Planck kütlesi, sıkıştırılmış alan hacminin bir
gücü olarak değişir. Bu nedenle hacim, düşük boyutlu etkili teoride bir dilaton
olarak ortaya çıkabilir.
Sicim teorisi dilatonu ilk tanıtan
Kaluza-Klein teorisini içeriyor olsa da, tip I sicim teorisi, tip II sicim
teorisi ve heterotik sicim teorisi gibi pertürbatif sicim teorileri, zaten
maksimum 10 boyutta dilaton bulundurur. Bununla birlikte, 11 boyuttaki
M-teorisi dilatonu, kendi uzay zaman boyutlarına göre bükmedikçe spektrumunda
içermez. Tip IIA sicim teorisindeki dilaton, bir daire üzerinde bükülmüş
M-teorisinin radyonuna, E8 × E8 sicim teorisindeki dilaton, Hořava-Witten
modelinin radyonuna paraleldir.
Sicim teorisinde, iki boyutlu alan teorisi
CFT (Conformal Field Theory)’de bir dilaton da vardır. Vakum beklenti değerinin
üstel (exp) değeri, kapling sabiti g ve Euler özelliği χ’i tayin eder:
∫R = 2pχ olduğundan, χ = 2 − 2g
Böylece, düğümlerin ya da sicimlerin
etkileşim sayıları açıklanabilir.
Süpersimetride dilatino'nun süpereşi (dilatino), kompleks
bir skaler alan oluşturmak için aksiyonla birleşir.
Aşağıdaki şekilde dilatonun iki fotona bozunması
gösterilmiştir. Dilaton, elektrozayıf simetriyi kıran Higgs mekanizmasıyla
kütle kazandıktan sonra standart model partiküllere bağlanır. Bu nedenle hafif
dilaton, bir döngü işlemi yoluyla iki fotona (ve ayrıca şekilde gösterilmeyen
nötrino ve gravitonlara) bozunur.
Dilatonun iki fotona bozunması
https://en.wikipedia.org/wiki/Dilaton
30 Mart 2020
GERİ
(partikül fiziği)
GERİ
(temel Partiküller)
