Müon, Müon Nötrino (muon, muon neutrino)


Müon, antimüon, Müon nötrino, müon antinötrino

Partikül
Sem-
bol
Spin
Lm
Kütle,
MeV/c2
Elektrik
yükü)
Yaşam
süresi, s
Müon
μ-
1/2
+1
105.7
-1
2.20 x 10-6
Antimüon
μ+
1/2
-1
105.7
+1
2.20 x 10-6
Müon
nötrino
nm
1/2
+1
< 0.17
0
bilinmiyor
Müon
antinötrino
͞nm
1/2
-1
< 0.17
0
bilinmiyor
L: Lepton sayısı


Partikül
Teori
Keşif
Müon, m-
(deney) J. C. Street ve E. C. Stevenson, bulut odası deneyi (1937).
Carl D. Anderson, Seth Neddermeyer (1936)
Antimüon, μ+


Müon nötrino, nm
1940’lar sonu
Leon Lederman, Melvin Schwartz ve Jack Steinberger (1962)
Müon antinötrino, ͞nm




Müon (m-), antimüon (μ+)

Müon (ya da muon), elektron benzeri -1e yük ve 1/2 spinli ancak daha yüksek kütleye sahip bir temel partiküldür. Müon bir leptondur ve diğer leptonlar gibi müonun da daha küçük partiküllere (kuarklar gibi) indirgenemeyen bir partikül olduğu düşünülmektedir.

Müon, ortalama ömrü 2.2 µs olan kararsız bir atom altı partiküldür. Diğer tüm bilinen kararsız atom altı partiküller arasında sadece nötron (15 dakika civarı) ve birkaç atom çekirdeği daha uzun bozunma ömrüne sahiptir.

Diğer tüm temel tanecikler gibi, müonun da ters yüke (+1 e) ve aynı kütle ve spine sahip karşıt bir partikülü bulunmaktadır. Bu karşıt partiküle antimüon veya pozitif müon adı verilir. Müonlar μ−, antimüonlar μ+ sembolleri ile gösterilir. Önceleri Mü mezonları denilen bu partiküller, partikül fizikçileri tarafından mezon olarak sınıflandırılmadıklarından, artık bu isimle anılmazlar.

Bir elektron (e-) ve pozitronun (e+) bir foton (g) içinde imha edilmesini ve sonra bir müon (m–) ve antimüon (m+) üretilmesini ve (b) müon bozunumunu gösteren Feynman diyagramları

Baskın müon bozunması olası en basit şekildedir; müon bir elektrona, elektron antinötrino ve müon nötrinoya bozunur. Antimüonlar ise, tam tersi olarak bir pozitron, bir elektron nötrino ve bir müon antinötrinoya bozunur:
μ-® e− + ͞ne + nμ
μ+ ® e+ + ne + ͞nm
Müon, kozmik ışınlar tarafından üretilen pionların bozunumuyla atmosferin üst katmanlarında üretilir:
p+ ® m+ + nm
p- ® m- + ͞nm
Müonların kütleleri 105.7 MeV/c2 civarındadır (elektronun kütlesinin yaklaşık 207 katı). Müonlar daha yüksek kütleye sahip olduklarından, bir elektromagnetik alanla karşılaştıklarında elektronlar kadar hızlı ivmelenemez veya Bremsstrahlung (yavaşlama ışıması) yaymazlar. Elektronların ve müonların yavaşlamaları öncelikle Bremsstrahlung mekanizması ile enerji kaybına bağlı olduğundan, bu durum müonlara maddeye çok daha derinlemesine nüfuz etme özelliğini verir. Buna bir örnek olarak kozmik ışınların atmosfere çarpması sonucu meydana gelen ikincil müonların Dünya'nın yüzeyine ve hatta daha derinlere nüfuz etmesi gösterilebilir.

Kozmik ışınların atmosfere çarpmasıyla gelişen olaylar zincirinde (hava duşu veya partikül sağanağı), yüksek enerjili bir partikülün, yoğun bir maddeyle etkileşime girmesiyle oluşan ikincil partiküller saçılır. Saçılan partiküller etkileşime girerek daha az enerjili yeni partikülleri oluştururken, bu oluşanlar da etkileşime girerler ve olay, milyarlarca defa tekrarlanabilir. Bir noktada olay durur ve bu partiküller madde tarafından absorlanır.


Atmosferde hava duşu oluşumu; ilk olarak proton, havada bir partikül ile çarpışarak pionlar, protonlar ve nötronları oluşturur. (N: partikül sayısı-boyutsuz, e-: elektron, e+: pozitron, g: foton, p: proton, n: nötron, p+: pion, p-: antipion, m-: müon, m+: antimüon)

Müonların kütle ve enerjileri radyoaktif bozunma enerjisinden çok daha fazla olduğundan, asla radyoaktif bozunma sonucu oluşamazlar, ancak normal maddede gerçekleşen yüksek enerji etkileşimleri ile, hadronlar ile yapılan bazı partikül hızlandırıcıları deneylerinde veya kozmik ışınların madde ile etkileşmesi sonucu bol miktarda üretilirler. Söz konusu etkileşimler genellikle, bir süre sonra müonlara bozunan pi mezonlarını üretirler.


Müon nötrino (nm), müon antinötrino ( ͞nm)

Diğer yüklü leptonlarda olduğu gibi, müonlarla da ilişkilendirilmiş müon nötrinoları bulunur. Müon nötrinoları, elektron nötrinolarından farklıdır ve aynı nükleer tepkimelerde bulunmazlar.
Müon nötrino, bir tür lepton olan ve νμ sembolüyle gösterilen temel partiküldür. Müon ile birlikte leptonların ikinci neslini oluşturduğundan, müon nötrino adını almıştır.

Antinötrinolar
Nötrino – Antinötrino


https://en.wikipedia.org/wiki/Muon
https://en.wikipedia.org/wiki/Air_shower_(physics)

8 Mart 2020


GERİ (partikül fiziği)
GERİ (temel partiküller)
GERİ (fermiyonlar)
GERİ (leptonlar)