Ayar Bozonları (gauge bosons)

Ayar Bozonlar tam spinli (1) partiküllerdir; bu nedenle fermiyonlar (yarım-tam sayılı spinler) gibi Pauli dışlama prensibiyle sınırlanmazlar. Bozonların enerji dağılımı Bose-Einstein statistikleriyle tanımlanır. Dalga fonksiyonu (bozonların toplanmasını tarif eder) özdeş partiküllere göre simetrik olmalıdır. (Fermiyonların toplanmasında dalga fonksiyonu asimetriktir.)

·         Foton: 1895 (Wilhelm Röntgen)

·         Gluon: 1979 (DESY Sinkrotron)

·         Z Bozon ve W Bozon: 1983 (Carlo Rubbia, Simon van der Meer)

Bozonlar düşük sıcaklıklarda fermiyonlara kıyasla çok farklı davranışlar gösterir; nedeni, aynı enerji halinde (durum) sınırsız sayıda toplanabilme özelliğidir. Tek bir halde toplanmaya kondensasyon, veya Bose-Einstein kondensasyon denir. Sıvı helyumda süper akışkanlığın açıklaması budur. Çiftleşmiş partiküller de bozonlar gibi davranır. Süperiletkenler teorisinde çiftleşmiş elektron takımları, bozonlarda olduğu gibi, bir halde kondens olur ve sıfır elektrik direnci gösterir.

Standart Model etkileşimleri (ayar bozonların aracılık ettiği kuvvetler)

Takas (değiş-tokuş) partikülleri; sıralı temel kuvvetler

9 Eylül 2019

GERİ (partikül fiziği)

GERİ (temel partiküller)

GERİ (bozonlar)