Gök mekaniğinde orbital rezonansı, yörüngedeki cisimler birbirleri üzerinde düzenli, periyodik gravitasyonal etki uyguladığında meydana gelir, çünkü yörünge periyotları genellikle küçük tam sayıların bir oranıyla ilişkilidir. Bu ilişki, en yaygın olarak, bir çift obje arasında bulunur (ikili rezonans).
Yörüngesel
rezonansın arkasındaki fiziksel ilke, konsept olarak, salıncaktaki bir çocuğu
itmeye benzer; bu sayede hem yörünge hem de salınım doğal bir frekansa sahiptir
ve ‘itmeyi’ yapan beden, hareket üzerinde kümülatif bir etkiye sahip olmak için
periyodik tekrarlamalarla hareket edecektir.
Orbital
rezonansları, bedenlerin karşılıklı gravitasyonal etkisini (yani, birbirlerinin
yörüngelerini değiştirme veya sınırlama yeteneklerini) büyük ölçüde artırır.
Çoğu durumda bu, bedenlerin momentum alışverişinde bulunduğu ve rezonans
ortadan kalkana kadar yörüngelerini değiştirdiği kararsız bir etkileşimle
sonuçlanır. Bazı koşullar altında, bir rezonans sistemi kendi kendini
düzeltebilir ve dolayısıyla kararlı olabilir. Örnekler, Jüpiter'in
ayları Ganymede, Europa ve Io'nun 1:2:4 rezonansı ve Plüton ile Neptün
arasındaki 2:3 rezonansıdır.
Satürn'ün
iç ayları ile kararsız rezonanslar, Satürn'ün halkalarında aralıkların (gap)
yükselmesine yolaçar. Benzer yörünge yarıçaplarına sahip bedenler arasındaki
özel 1:1 rezonans durumu, büyük solar sistemi gövdelerinin yörüngelerini
paylaşan diğer gövdelerin çoğunu fırlatmasına neden olur; bu, bir gezegenin
mevcut tanımında kullanılan bir etki olan, çevreyi temizlemeye yönelik çok daha
kapsamlı sürecin bir parçasıdır.
Bu
makaledeki ikili rezonans oranı, ters oran olan yörünge dönemlerinin oranı
yerine, aynı zaman aralığında tamamlanan yörünge sayısının oranı olarak yorumlanmalıdır.
Bu nedenle, yukarıdaki 2:3 oranı, Neptün'ün üçü tamamlaması için gereken sürede
Plüton'un iki yörüngeyi tamamladığı anlamına gelir. Üç veya daha fazla gövde
arasında rezonans ilişkileri olması durumunda, her iki oran türü de
kullanılabilir (burada en küçük tamsayı oran dizileri mutlaka birbirinin tersi
değildir), oran türü belirtilmelidir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Orbital_resonance
30 Aralık 2022
GERİ (makaleler-2)
