Astronomide, önkeşif, bir obejnin görüntüsünü, tipik olarak daha doğru bir yörüngeyi hesaplamak amacıyla, keşfinden önceki görüntülerde veya fotoğraf plakalarında bulma işlemidir. Bu en sık minör gezegenler için uygulanır, ancak bazen eski arşivlenmiş görüntülerde bir kuyrukluyıldız, bir cüce gezegen, bir doğal uydu veya bir yıldız bulunur; ekzogezegen önkeşif gözlemleri bile elde edilmiştir. ‘Önkeşif’, keşif öncesi bir görüntüyü ifade eder; ‘keşif’, kaybolan (Güneş'in arkasında olması gibi), ancak şimdi tekrar görülebilen bir objenin görüntülenmesini tanımlar.
Yörünge
belirleme, bir objenin konumunun birden çok durumda ölçülmesini gerektirir.
Gözlemler arasındaki aralık ne kadar uzun olursa, yörünge o kadar doğru
hesaplanabilir; ancak, yeni keşfedilen bir obje için, yalnızca bir ön (kesin
olmayan) yörünge hesaplaması için yeterli olan, birkaç günlük veya haftalık
ölçülen konumlar mevcut olabilir.
Bir
obje özellikle ilgi çekici olduğunda (Yer'i etkileme olasılığı olan asteroitler
gibi), araştırmacılar önkeşif görüntüleri aramaya başlar. Objenin eski arşiv
görüntülerinde nerede görünebileceğini tahmin etmek için ön yörünge hesaplaması
kullanılarak, bu görüntüler (bazen onlarca yıllık), daha önce fotoğraflandığını
görmek için aranır. Eğer öyleyse, çok daha uzun bir gözlem yayı çok daha hassas
bir yörünge hesaplamasına izin verebilir.
Hızlı
bilgisayarlar yaygın olarak bulunana kadar, olası minör gezegen keşifleri için
görüntüleri analiz etmek ve ölçmek pratik değildi; çünkü bu çok fazla insan
emeği gerektiriyordu. Genellikle, bu tür görüntüler başka amaçlar için (galaksi
çalışmaları vb.) yıllar veya on yıllar önce yapılmıştır, ancak sıradan asteroitlerin
önkeşif görüntülerini aramak için harcanan zamana değmeyecek kadar uğraş
gerektirir.
Bugün
bilgisayarlar, dijital astronomik görüntüleri kolayca analiz edebiliyor ve ‘yıldızlardan’
birinin aslında yeni keşfedilen objenin, bir önkeşif görüntüsü olup olmadığını
görmek için bunları bir milyara kadar yıldız konumunu içeren yıldız
kataloglarıyla karşılaştırabiliyor. Bu teknik, birçok minör gezegenin
yörüngelerini belirlemek için 1990'ların ortalarından beri kullanılmaktadır.
Tanınmış cüce gezegenler, minör gezegenler ve olası cüce gezegenler için keşif ve önkeşif tarihleri:
Oort bulutu kuyruklu yıldızları
Oort
bulutu kuyruklu yıldızlarının, Neptün'ün 30.1
AU
(4.50 milyar km) yörüngesinden günberi noktasına (Güneşe en yakın yaklaşım)
gitmesi 10 yıldan fazla sürebilir. Modern sörvey arşivleri daha kapsamlı hale
geldikçe, önemli önkeşif görüntülerinin bulunması da kolaylaştı.
https://en.wikipedia.org/wiki/Precovery
5 Ocak 2023
GERİ (makaleler-2)
