Ekzogezegenler (exoplanets)


Ekzogezegenler

Chthonian (teorik)
Yer analogu
Eksentrik Jüpiter
Sıcak Jupiter
Sıcak Neptün
Rogue gezegen
Okyanus (teorik)
Süper-Yer
Pulsar gezegeni
Trojan (teorik)


Bir ekzogezegen (ötegezegen) veya ekstrasolar gezegen, solar sistemin dışındaki bir gezegendir. Bir ekzogezegenin ilk olası kanıtı 1917'de kaydedildi, ancak bu şekilde tanımlanmadı. Tespitin ilk teyidi 1992'de gerçekleşti. İlk olarak 1988'de tespit edilen farklı bir gezegen 2003'te doğrulandı.

Mart 2022'de, NASA'ya göre ‘kozmik bir dönüm noktası’, resmi olarak onaylanmış 5000 ekzogezegen bulunuyordu. 1 Nisan 2022 itibariyle, 3673 gezegen sisteminde 4984 onaylanmış ekzogezegen vardır ve 815 sistem birden fazla gezegene sahiptir.

Bilinen en küçük kütleli gezegen, Ay'ın yaklaşık iki katı olan Draugr'dır (PSR B1257+12 A veya PSR B1257+12 b olarak da bilinir).

NASA Exoplanet Archive'de listelenen en masif gezegen, Jüpiter'in kütlesinin yaklaşık 30 katı olan HR 2562 b'dir. Bununla birlikte, bazı gezegen tanımlarına göre (döteryumun nükleer füzyonuna dayanan), bir gezegen olamayacak kadar masiftir, bu nedenle bir kahverengi bir cüce olabilir.

Ekzogezegenler için bilinen yörünge süreleri birkaç saatle (yıldızlarına en yakın olanlar için) binlerce yıl arasında değişmektedir. Bazı ekzogezegenler yıldızdan o kadar uzakdır ki, gravitasyonal olarak ona bağlı olup olmadıklarını söylemek zordur. Şu ana kadar tespit edilen gezegenlerin neredeyse tamamı Samanyolu içinde bulunuyor. Bununla birlikte, yerel Samanyolu galaksisinin ötesindeki galaksilerde, daha uzak ekzogezegenler olan ekstragalaktik gezegenlerin var olabileceğine dair kanıtlar vardır.

En yakın ekzogezegenler Yer’den 4.2 ışıkyılı (1.3 parsek) uzaklıkta ve Güneş'e en yakın yıldız olan Proxima Centauri'nin yörüngesinde bulunuyor.


(a) İki yıldızın etrafında dönen ekzogezegenin artistik görünümü, (b) ekzogezegen popülasyonları

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Exoplanet

3 Nisan 2022


GERİ (astronomik obje)
GERİ (basit bedenler)
GERİ (astronomik cisim)