Uydu (satellite)

Uydu, bir gezegenin ya da başka bir uydunun etrafında belirli bir yörüngede dönen gök cismidir. Uydu, yapay uydulardan ayırmak amacıyla doğal uydu veya tabii uydu olarak da adlandırılır. Dünya'nın tek doğal uydusu Ay'dır. Ay sözcüğü, cins isim olarak doğal uydu anlamında da kullanılır.

Uyduların dönme prensibi

Aslında bir gök cismi diğerinin etrafında dönmez. İki cisim ortak bir merkez etrafında döner. Bu merkez noktası kütlesi daha fazla olan cisme daha yakındır. Dolayısıyla kütlesi az olan cisim daha fazla yol alır; bu cisme uydu denir. Ay-Dünya örneğinde Ay ve Dünya'nın etrafında döndüğü merkez noktası Dünyanın merkezine çok yakın olduğundan sanki sadece Ay Dünya'nın etrafında dönüyormuş gibi görünür.

Eğer iki cismin kütlesi birbirine yakınsa bu durumda cisimlerden birine uydu demek yerine bu iki cisme ikili sistem denir.

Güneş sistemindeki doğal uydular

Güneş sistemi içinde bilinen 240 doğal uydu vardır. Bunların 163'ü gezegenlere, 4'ü küçük gezegenlere ve düzinelercesi de küçük gök cisimlerine aittir. Diğer yıldız sistemleri de uydulara sahiptir.

Büyük gaz devleri, Dünya'nın yörüngesinde dönen ayın boyutlarıyla ölçülebilecek büyüklükte altı adet ay da dahil olmak üzere geniş bir doğal uydular sistemine sahiptir. İç gezegenler olan Merkür ve Venüs'ün hiçbir ayı yoktur; Dünya'nın bir büyük ayı (Ay) vardır; ve Mars iki küçük aya sahiptir, Phobos ve Deimos. Cüce gezegenler içinde, Ceres'in (asteroid kuşağındaki birçok nesnenin ayı olmasına karşın) hiçbir ayı yoktur, Eris'in bir tane, Dysnomia ve Plüton'un bilinen üç uydusu Nix, Hydra ve iri arkadaşı Charon vardır. Bir ikiz gezegen sisteminin özelliği olan kütle merkezinin iki gezegen arasındaki açık uzayda bulunduğu Plüton-Charon sistemi alışılmadık bir durumdur.

Bazı Gezegenler ve Uyduları

Çap, km	Dünya	Mars	Jupiter	Satürn	Uranüs	Neptün
4000-6000	-	-	Ganymede Callisto	Titan	-	-
2000-4000	Ay	-	İo Europa	-	-	Triton
1000-2000	-	-	-	Rhea İapetus Dione Tethys	Titania Oberon Umbriel Ariel	-
350-1000	-	-	-	Enceladus Mimas	Miranda	Proteus Nereid
200-350	-	-	-	Hyperion Phoebe	-	Larissa
100-200	-	-	Amalthea Thebo Himalia	Janus Epimetheus Promotheus	Puck Sycorax Portia	Galatea Despina
50-100	-	-	Elara Metis Pasiphae	Pandora Pallene	Juliet Belinda Cressida Caliban Rosalind Desdemona Bianca Prospero	Thalassa Naiad Halimede Neso
10-50	-	Phobos Deimos	Carme Sinope Ananke Adrastea Lysithea Leda	Siarnaq Methone Atlas Helene Albiorix Telesto Calypso Pan Ymir Kiviuq Tarvos Polydeuces Ijiraq Erriapus	Setebos Ophelia Cordelia Stephano Perdita Mab Margaret Francisco Ferdinand Trinculo Cupid	Laomedeia Psamathe S/2004 N 1 Sao
10-	-	-	51 tane	34 tane	-	-

 

https://tr.wikipedia.org/wiki/Uydu

14 Ekim 2019

GERİ (astrofizik)

GERİ (güneş sistemi)

GERİ (güneş sistemi, tablo-2)