Kara delik tamamlayıcılığı, Leonard Susskind, Larus Thorlacius ve Gerard 't Hooft tarafından önerilen kara delik informasyon (bilgi) paradoksuna varsayımsal bir çözümdür.
Stephen
Hawking, bilginin buharlaşan bir kara
delikte olay
ufkundan geçtikten sonra kaybolduğunu ve tekillikte
kaçınılmaz olarak yok edildiğini ve bunun kuramsal kuantum durumlarını karışık
durumlara dönüştürebileceğini öne sürdüğünden beri, bazı fizikçiler, tam bir kuantum
gravite teorisinin, üniter bir zaman
evrimi ile bilgiyi koruyup koruyamayacağını merak ettiler.
Ancak
bilgi ışıktan hızlı seyahat etmeden olay ufkundan kaçamıyorsa bu nasıl mümkün
olabilir? Bu, Hawking
radyasyonunun eksik bilgilerin taşıyıcısı olduğunu dışlıyor gibi görünüyor.
Ayrıca, lokal olarak özel bir şey olmadığı için bilgi olay ufkunda ‘yansıtılamaz’
gibi görünür.
Leonard
Susskind, bilginin hem olay ufkunda yansıdığını hem de olay ufkundan geçtiğini
ve kaçamayacağını iddia ederek bu soruna radikal bir çözüm önerdi. Dışarıdan
bir gözlemciye göre, ufuktaki sonsuz zaman genişlemesi, ufka ulaşmak için
sonsuz miktarda zaman alıyormuş gibi görünmesini sağlar. Ayrıca, hem fiziksel
hem de sıcak olan olay ufkunun dışında bir Planck uzunluğu boyunca gezinen bir membran
(zar) olan gerilmiş bir ufuk olduğunu öne sürdü. Dış gözlemciye göre, düşen bilgi
gerilmiş ufku ısıtır, bu da onu Hawking radyasyonu olarak yeniden yönlendirir. Bununla
birlikte, bir gözlemciye göre, olay ufkunun kendisinde özel bir şey olmaz ve
hem gözlemci hem de bilgi tekilliğe çarpacaktır.
Bu,
bilginin iki kopyası olduğu anlamına gelmez - biri ufkun içinde veya hemen
dışında ve diğeri kara deliğin içinde - bu no-kloning teoremini ihlal eder.
Bunun yerine, bir gözlemci yalnızca ufkun kendisindeki veya içindeki bilgiyi
algılayabilir, ancak ikisini aynı anda asla tespit edemez. Tamamlayıcılık,
değişmeyen gözlemlenebilirlerin kuantum
mekaniğinin bir özelliğidir ve Susskind, her iki hikayenin de kuantum
anlamında tamamlayıcı olduğunu, kuantum mekaniğinde doğrusallığın ihlali
anlamına gelen hiçbir çelişki olmadığını öne sürdü.
Düşen
bir gözlemci bilginin giriş noktasının olay ufkunda lokalize olduğunu görürken,
harici bir gözlemci bilginin yeniden yayılmadan önce tüm uzayan ufka eşit bir
şekilde yayıldığını fark edecek ve olay ufkunu ve olay ufkunu dinamik bir zar
olarak algılayacaktır. Düşen bir gözlemci için, bilgi ve entropi ufuktan ilgi
çekici hiçbir şey olmadan geçer. Harici bir gözlemci için bilgi ve entropi,
gerilmiş ufukta emilir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Black_hole_complementarity
24 Eylül 2022
GERİ (kara delikler)
