Zaman Evrimi (time evolution)

Zaman evrimi, zamanın geçişiyle ortaya çıkan, iç duruma sahip sistemlere uygulanabilen durum değişikliğidir. Bu formülasyonda zamanın sürekli bir parametre olması gerekli değildir, ayrık veya hatta sonlu olabilir.

Klasik fizikte, sert cisimlerin (bodies) zaman evrimi, klasik mekaniğin ilkelerine göre yönetilir. Bu ilkeler, Newton'un hareket yasaları tarafından verilen, cisimler üzerinde etkiyen kuvvetler ile ivmeleri arasındaki ilişkiyi ifade eder. Ayrıca, Hamilton mekaniği veya Lagrange mekaniği tarafından daha soyut bir şekilde ifade edilebilir.

Zaman evrimi kavramı, diğer durum bilgisi olan sistemlere de uygulanabilir. Örneğin, bir Turing makinesinin (matematiksel hesaplama modeli) çalışması, makinenin okuma-yazma kafasının (veya kafalarının) konumu da dahil olmak üzere bandın (veya muhtemelen birden çok şeridin) durumu ile birlikte makinenin kontrol durumunun zaman gelişimi olarak kabul edilebilir. Bu durumda zaman ayrıktır.

Durum bilgisi olan sistemler genellikle durum veya gözlemlenebilir değerler açısından ikili tanımlara sahiptir. Bu tür sistemlerde, zaman evrimi ayrıca gözlemlenebilir değerlerdeki değişime de işaret edebilir. Bu, özellikle Schrödinger resminin ve Heisenberg resminin (çoğunlukla) zaman evriminin eşdeğer tanımları olduğu kuantum mekaniğiyle ilgilidir.

(Schrödinger resmi, durum vektörlerinin zaman içinde geliştiği, ancak operatörlerin zamana göre sabit olduğu bir kuantum mekaniği formülasyonudur. Heisenberg resmi, operatörlerin zamana bağımlılığını içeren, ancak durum vektörlerinin zamandan bağımsız olduğu, kuantum mekaniğinin bir formülasyonudur)

(a) Feynman yol-integral teorisi, dalga fonksiyonları yerine yolları kullanan alternatif ve kesin bir kuantum teorisi formülasyonudur. Temel fikir, zaman evrimi operatörünün matris öğelerini, iki nokta arasındaki tüm olası yolları toplayarak, klasik eylemle ağırlıklandırılmasıyla oluşturmaktır.

(b) Kuantum Boltzmann operatörü, zaman evrimi operatörü ile aynı forma sahiptir; zaman, t = -iβ sanal değerini alır, burada β = 1/kT sıcaklığı ayarlar. Bu, feynman yollarının alanını örneklemeyi kolaylaştırır, çünkü yollar gerçek ağırlıklara sahiptir ve Feynman yollarının ayrık temsilleri olan 'halka polimerleri' (bunlar gerçek polimerler değil,) kullanılarak temsil edilebilir.

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Time_evolution

13 Kasım 2020

 

GERİ (astrofizik)
GERİ (operatör)