Belirli bir dönüşüm ailesi, sürekli (bir dairenin dönüşü
gibi) veya ayrık (ör. iki taraflı simetrik bir şeklin yansıması veya normal bir
çokgenin dönüşü) olabilir. Sürekli ve ayrık dönüşümler karşılık gelen simetri
türlerine yol açar. Sürekli simetriler Lie grupları tarafından, ayrık
simetriler ise sonlu gruplar tarafından tanımlanabilir.
Bu iki kavram, Lie ve sonlu gruplar, modern fiziğin temel
teorilerinin temelini oluşturur. Simetriler genellikle grup gösterimleri gibi
matematiksel formülasyonlara uygundur ve ek olarak birçok problemi
basitleştirmek için kullanılabilir.
Muhtemelen fizikteki bir simetrinin en önemli örneği, ışık
hızının, özel göreliliğin simetri grubu olan Poincaré grubu olarak matematiksel
terimlerle bilinen tüm referans çerçevelerinde aynı değere sahip olmasıdır.
Diğer önemli bir örnek, genel görelilikte önemli bir fikir olan keyfi
farklılaşabilir koordinat dönüşümleri altında fiziksel yasaların biçiminin
değişmezliğidir.
Simetri, bir çeşit değişmezliktir. Değişmezlik, bazı
özellikleri (örneğin miktar) değiştirmeden bırakan dönüşümlerle matematiksel
olarak belirtilir. Bu fikir temel gerçek dünya gözlemleri için geçerli
olabilir. Örneğin, sıcaklık bir oda boyunca homojen olabilir. Sıcaklık, bir
gözlemcinin oda içindeki konumuna bağlı olmadığından, gözlemcinin oda içindeki
konumundaki bir kayma durumunda değişmez.
Benzer şekilde, merkezi etrafında dönen muntazam bir küre
aynen rotasyondan önce olduğu gibi görünecektir. Kürenin küresel simetri
sergilediği söylenir. Kürenin herhangi bir ekseni etrafında dönmesi, kürenin
nasıl göründüğünü koruyacaktır.
(a) FCC latisin ilk Brillouin zonu (hücre), (b) Lie grupları
https://en.wikipedia.org/wiki/Symmetry_(physics)
30 Mart 2020
GERİ (astrofizik)
