Olay Ufku Teleskopu, EHT (event horizon telescope)

Olay Ufku Teleskopu (EHT), global bir radyo teleskop ağından oluşan büyük bir teleskop dizisidir. EHT projesi, süpermasif kara deliğin olay ufkunun boyutundaki objeleri gözlemlemek için yeterli açısal çözünürlüğe sahip birleşik bir dizi oluşturan, Yer’in çevresindeki birkaç çok-uzun-tabanlı interferometri (VLBI) istasyonundan gelen verileri birleştirir.

Projenin gözlem hedefleri, Yer’den gözlemlenen, en büyük açısal çapa sahip iki karadeliği içerir: süperdev eliptik galaksi Messier 87'nin merkezindeki kara delik (M87*, ‘M87-Star’ olarak okunur) ve Samanyolunun merkezindeki Sagittarius A* (Sgr A*, ‘Sagittarius A-Star’ olarak okunur).

Olay ufku teleskop projesi, uzun süren teorik ve teknik gelişmelerin ardından 2009 yılında başlatılan uluslararası bir ortak çalışmadır.

Teorik çalışmalar, foton yörüngesi ve bir kara deliğin nasıl görüneceğine dair ilk simülasyonlar, Galaktik Merkez kara deliği Sgr A* için VLBI görüntüleme tahminlerine doğru ilerledi.

Radyo gözlemindeki teknik ilerlemeler, Sgr A*'nın ilk tespitinden, giderek daha kısa dalga boylarında VLBI'ye doğru ilerledi ve sonuçta hem Sgr A* hem de M87'de ufuk skala yapısının tespitine yol açtı. İşbirliği, halen 20'den fazla ülke ve bölgede çalışan 300'den fazla üye ve 60 kurumdan oluşuyor.

Messier 87 galaksinin merkezindeki bir kara deliğin ilk görüntüsü, EHT İşbirliği tarafından 10 Nisan 2019'da altı bilimsel yayından oluşan bir seri halinde yayınlandı. Dizi bu gözlemi 1.3 mm dalga boyunda ve teorik kırınımla sınırlı 25 mikroarsaniyelik çözünürlükle gerçekleştirdi.

Mart 2021'de, İşbirliği, ilk kez, kuasarlara neden olan kuvvetleri daha iyi ortaya çıkarmaya yardımcı olabilecek kara deliğin polarize tabanlı bir görüntüsünü sundu.

Gelecek planları, yeni teleskoplar ekleyerek ve daha kısa dalga boyu gözlemleri alarak dizinin çözünürlüğünü iyileştirmeyi kapsıyor.

12 Mayıs 2022'de astronomlar, Samanyolu'nun merkezindeki Sagittarius A* adlı süperasif kara deliğin ilk görüntüsünü açıkladılar.


Hawaii'deki Maunakea zirvesinde Sub-milimetre Dizisini (SMA) oluşturan 6 metrelik antenlerden biri; SMA, birden fazla teleskopu bir ‘tek küresel-çapta gözlemevinde birleştiren olay ufku teleskopunun bir bileşenidir (Tyler Jump)

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Event_Horizon_Telescope

29 temmuz 2022

 

GERİ (makaleler-2)