Galilean ayları (veya Galilean uyduları), Jüpiter'in en büyük dört ayıdır: Io, Europa, Ganymede ve Callisto. İlk olarak, Galileo'nun gök cisimlerini her zamankinden daha belirgin bir şekilde gözlemlemesini sağlayan teleskopunda iyileştirmeler yaptığı 1609 veya 1610'da gözlemlendi ve onun tarafından Mart 1610'da Jüpiter'in uyduları olarak tanındılar. Bunlar, Yer’den başka bir gezegenin yörüngesinde dönen ilk objelerdi.
Bunlar, Güneş
ve cüce
gezegenlerin herhangi birinden daha büyük yarıçaplara sahip olan sekiz
gezegen hariç, Solar
Sistemdeki en büyük objeler arasındadırlar. Ganymede, Solar Sistemdeki en
büyük aydır, Merkür gezegeninden bile daha büyüktür, ancak Merkür’ün kütlesinin
sadece yarısı kadardır. Üç iç ay - Io, Europa ve Ganymede - birbirleriyle 4:2:1
orbital
rezonansındadır. Galilean ayları küre şeklindeyken, Jüpiter'in çok daha
küçük olan tüm ayları, daha zayıf self-gravitasyonları nedeniyle düzensiz
biçimlere sahiptir.
1892'de Amalthea'nın (Jüpiter'in beşinci ayı) keşfine kadar Jüpiter'in
bilinen ayları sadece dört Galilean aylarıydı.
https://en.wikipedia.org/wiki/Galilean_moons
31 Ocak 2023
GERİ (makaleler-2)
