Bir Yer-geçişli, Yer’in yörüngesinin ekliptik kutbundan gözlemlendiğinde yörüngesi Yer’in yörüngesiyle kesişen bir yakın-Yer asteroittir. Bilinen numaralanmış Yer-geçişliler bu makalede listelenmiştir. Yarı-ana eksenleri Yer’inkinden daha küçük olan Yer-geçişliler Aten asteroitleri; geri kalanlar Apollo asteroitleridir.
Yer-geçişli yürüngeli bir asteroit, mutlaka Yer ile çarpışma
tehlikesiyle karşı karşıya değildir. Yer-geçişli bir asteroitin yörüngesi, Yer’in
yörüngesiyle kesişmeyebilir. Bu bariz çelişki, birçok asteroitin yüksek eğimli
yörüngelere sahip olması nedeniyle ortaya çıkar, dolayısıyla Yer’inkinden daha
az bir günberisi (perihelion) olmasına rağmen, yolları asla kesişemez. İleri
bir tarihte Yer ile çarpışma olasılığı bulunan ve belirli bir boyutun üzerinde
olan bir asteroid, potansiyel olarak tehlikeli bir asteroid (PHA) olarak
sınıflandırılır.
Spesifik olarak, bir asteroit, Yer minimum yörünge kesişme mesafesi (MOID)
<0.05 AU
ise ve mutlak
büyüklüğü 22 veya daha parlaksa bir PHA'dır. PHA kavramı, birkaç yıldır var
olan ECA'nın (Yer-geçişli asteroit) artık terk edilmiş katı tanımının yerini
almayı amaçlamaktadır. Bir asteroitin bir ECA olup olmadığını belirlemek, Yer
ile bir çarpışmanın mümkün olup olmadığını değerlendirmek için, gezegensel gravitasyonal
pertürbasyonlar
da dahil olmak üzere binlerce yıl sonraki yörüngelerinin hesaplanması gerekir;
ancak bunun pratik olmadığı kanıtlanmıştırı.
Küçük bir MOID'e sahip olmak, çarpışmanın garantisi değildir. Öte
yandan, geçtiği gezegenlerden küçük gravitasyonal pertürbasyonlar asteroidin
yörüngesi etrafındaki yolunu önemli ölçüde değiştirebilir. Örneğin, 99942
Apophis, 2029'da Yer’e o kadar yaklaşacak ki, Yer’in durağan uydularının
yörüngesinin altına girecek.
Yer-geçişli asteroitlerden 3753 Cruithne, Yer’in periyodu ile aynı bir
yörüngeye sahip olmasıyla dikkat çekiyor.
https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_Earth-crossing_asteroids
17 Nisan 2023
GERİ (solar sistem)
