Titan, Ay (Titan, moon)

Titan, Satürn'ün en büyük ayı ve Solar Sistemdeki en büyük ikinci doğal uydudur. Yoğun bir atmosfere sahip olduğu bilinen tek uydudur, uzayda (Yer dışında) sabit yüzey sıvısı kütlelerinin açık kanıtlarının bulunduğu bilinen tek objedir.

Titan, Satürn'ün yörüngesinde gravitasyonal olarak dönen yedi aydan biri olup, bu yedi aydan Satürn'e uzaklıkta ikincidir. Gezegen-benzeri bir ay olarak tanımlanan Titan, Yer’in Ay'ından %50 daha büyük (çap olarak) ve %80 daha ağırdır. Jüpiter'in uydusu Ganymede'den sonra Solar Sistemdeki en büyük ikinci aydır, Merkür gezegeninden daha büyüktür, ancak kütlesinin yalnızca %40'ı kadardır.

Hollandalı astronom Christiaan Huygens tarafından 1655 yılında keşfedilen Titan, Satürn'ün bilinen ilk ayı ve bilinen altıncı gezegensel uydusuydu (Yer’in ayı ve Jüpiter'in dört Galileo ayından sonra). Titan, Satürn'ün yörüngesinde 20 Satürn yarıçapında döner.

Titan öncelikle buz ve kayalık malzemeden oluşur .Uzay Çağı'ndan önce Venüs'te olduğu gibi, yoğun opak atmosfer Titan'ın yüzeyinin anlaşılmasını engelledi, ta ki 2004'teki Cassini-Huygens misyonu Titan'ın kutup bölgelerindeki sıvı hidrokarbon göllerinin keşfi de dahil olmak üzere, yeni bilgiler sağlayana kadar. Jeolojik olarak genç yüzey, birkaç çarpma krateri ile genellikle pürüzsüzdür, ancak dağlar ve birkaç olası kriyovolkan bulunmuştur.

Titan'ın atmosferi büyük ölçüde nitrojendir; küçük bileşenler metan ve etan bulutlarının ve ağır organonitrojen pusunun oluşumuna yol açar. Rüzgar ve yağmur da dahil olmak üzere iklim, kumullar, nehirler, göller, denizler (muhtemelen sıvı metan ve etandan) ve deltalar gibi Yer’inkine benzer yüzey özellikleri oluşturur ve Yer’deki gibi mevsimsel hava modellerinin hakimiyetindedir. Titan'ın metan döngüsü, sıvıları (hem yüzeyde hem de yüzeyaltında) ve sağlam nitrojen atmosferiyle, Yer’in su döngüsüyle çarpıcı bir benzerlik taşıyor, ancak yaklaşık 94 K (-179 °C; -290 °F) gibi çok daha düşük bir sıcaklıkta.


(a) Titan’ın renkli görüntüsü (2012), (b) Yer, Ay ve Titan'ın boyut karşılaştırması

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Titan_(moon)

1 Şubat 2023

 

GERİ (güneş sistemi tablo-2)