Jeosantrik (yermerkezli) bir yörünge veya Yer yörüngesi, Ay veya yapay uydular gibi Yer’in etrafında dönen herhangi bir objeyi kapsar. 1997'de NASA, Goddard Uzay Uçuş Merkezi tarafından izlendiği şekliyle Yer’in yörüngesinde dönen yaklaşık 2465 yapay uydu yükü (ağırlık) ve 6216 parça uzay enkazı olduğunu tahmin etti. Daha önce fırlatılan 16291'den fazla obje yörüngesel bozulmaya uğradı ve Yer atmosferine girdi.
Bir uzay
aracı, graviteden kaynaklanan merkezcil ivmesi, hızının yatay bileşeninden
kaynaklanan merkezkaç ivmesinden küçük veya ona eşit olduğunda yörüngeye girer.
Düşük bir Yer yörüngesi için bu hız yaklaşık 7800 m/s'dir (28100 km/s); buna
karşılık, şimdiye kadar ulaşılan en hızlı mürettebatlı uçak hızı (uzay aracının
yörüngeden çıkmasıyla elde edilen hızlar hariç),1967'de North American X-15
tarafından 2200 m/s (7900 km) idi. 600 km (370 mi) yükseklikte Yer yörünge
hızına ulaşmak için gereken enerji yaklaşık 36 MJ/kg'dır, bu da yalnızca
karşılık gelen yüksekliğe tırmanmak için gereken enerjinin altı katıdır.
Yaklaşık 2000
km'nin (1200 mil) altında bir yerberi
(perigee) noktasına sahip uzay aracı, yörünge yüksekliğini azaltan Yer atmosferinden
sürüklenmeye tabidir. Yörünge bozulma hızı, uydunun kesit alanı ve kütlesinin
yanı sıra üst atmosferin hava yoğunluğundaki değişimlere bağlıdır. Yaklaşık 300
km'nin (190 mil) altında, günlerle ölçülen ömürlerle çürüme daha hızlı hale
gelir. Bir uydu 180 km'ye (110 mil) alçaldığında, atmosferde buharlaşması için
yalnızca saatleri vardır. Yer’in gravitasyonal alanından tamamen kurtulmak ve
gezegenler arası uzaya gitmek için gereken kaçış hızı yaklaşık 11200 m/s'dir
(40300 km/s).
https://en.wikipedia.org/wiki/Geocentric_orbit
14 Mart 2023
GERİ (makaleler-2)
