Uzay enkazı (uzay çöpü, uzay kirliliği, uzay atığı olarak da bilinir), artık yararlı bir işleve hizmet etmeyen, uzayda -esas olarak Yer yörüngesinde- geçersiz insan yapımı objlerdir.
Bunlar arasında,
·
Metruk uzay araçları (işlevsel olmayan uzay
araçları ve terk edilmiş fırlatma aracı aşamaları)
·
Görevlerle ilgili enkazlar
·
Yer yörüngesinde çok sayıda, sahipsiz roket
gövdelerinin ve uzay araçlarının parçalanmasından kaynaklanan parçalanma enkazları
bulunmaktadır. Yörüngede bırakılan insan yapımı nesnelere ek olarak,
diğer uzay enkazı örnekleri arasında parçalanmalarından, erozyondan ve
çarpışmalardan kaynaklanan parçalar, boya lekeleri, uzay aracından atılan
katılaşmış sıvılar ve katı roket motorlarından yanmamış partiküller
sayılabilir.
Uzay enkazı uzay aracı için bir risk teşkil eder.
Uzay enkazı tipik olarak negatif bir dış maliyettir; uzay aracı fırlatıcı
tarafından genellikle dikkate alınmayan veya maliyette tam olarak hesaba
katılmayan bir maliyet veya yüktür.
Hem mürettebatlı hem de mürettebatsız birkaç uzay aracı, uzay enkazı
tarafından hasar görmüş veya tahrip edilmiştir. Enkazın ölçülmesi, azaltılması
ve potansiyel olarak uzaklaştırılması, uzay endüstrisindeki bazı katılımcılar
tarafından gerçekleştirilir.
Ocak 2021 itibariyle, US Space
Surveillance Network, 4450 operasyonel uydu da dahil olmak üzere Yer’in
üzerindeki yörüngede 21901 yapay obje bildirdi. Ancak bunlar sadece
izlenebilecek kadar büyük objelerdir.
Ocak 2019 itibariyle, 1 cm'den (0,4 inç) daha küçük 128 milyondan
fazla enkazın, 1-10 cm ve 10 cm'den (3,9 inç) daha büyük yaklaşık 900000 adet
enkazın ve yaklaşık 34000 parçanın Yer etrafında yörüngede olduğu tahmin edildi.
Yapay uzay enkazının en küçük objeleri (boya lekeleri, katı roket
egzoz partikülleri, vb.) mikrometeoroidlerle gruplandırıldığında, bazen uzay
ajansları tarafından MMOD (Micrometeoroid ve Orbital Debris) olarak
adlandırılır. Enkazla çarpışmalar uzay araçları için bir tehlike haline geldi;
en küçük objeler, özellikle güneş panelleri ve teleskoplar veya yıldız
izleyiciler gibi balistik bir kalkanla kolayca korunamayan optiklere, kum
püskürtmeye benzer hasara neden olur.
https://en.wikipedia.org/wiki/Space_debris
9 Haziran 2022
GERİ (küçük solar sistem)
