Yer’in iklim sistemi, birbiriyle etkileşim içinde olan beş bileşene sahip karmaşık bir sistemdir:
·
atmosfer
(hava),
·
hidrosfer
(su),
·
kriyosfer (buz ve permafrost),
·
Litosfer
(yeryüzünün üst kayalık tabakası)
·
biyosfer
(canlılar).
İklim,
iklim sisteminin, tipik olarak 30 yıllık bir süre boyunca ortalama hava
durumunu temsil eden istatistiksel karakterizasyonudur; okyanus akıntıları ve
rüzgar modelleri gibi iklim sistemindeki süreçlerin bir kombinasyonu tarafından
belirlenir.
Atmosferdeki
ve okyanuslardaki sirkülasyon, öncelikle solar radyasyon tarafından
yönlendirilir ve ısıyı tropik bölgelerden Güneş'ten daha az enerji alan bölgelere
taşır. Su döngüsü de enerjiyi iklim sistemi boyunca hareket ettirir. Ayrıca, yaşam
için gerekli olan farklı kimyasal elementler, farklı bileşenler arasında sürekli
olarak geri dönüştürülür.
İklim
sistemi, iç değişkenlik ve dış zorlamalar nedeniyle değişebilir. Bu dış zorlamalar,
solar yoğunluktaki değişiklikler ve volkanik patlamalar gibi doğal olabilir
veya insanlardan kaynaklanabilir. Özellikle fosil yakıt yakan insanların
yaydığı ısı tutucu sera gazlarının birikmesi küresel ısınmaya neden oluyor.
İnsan faaliyetleri ayrıca soğutma aerosolleri salar, ancak bunların net etkisi
sera gazlarınınkinden çok daha azdır. Değişiklikler, farklı iklim sistemi
bileşenlerindeki geribesleme süreçleriyle güçlendirilebilir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Climate_system
30 Nisan 2023
GERİ (yeryüzü tablo)
