Evren’in Yapısal Oluşumu (structure formation)

Evren’in Yapısal Oluşumu

Galaksi filament Galaksi oluşumu ve evrimi Büyük kuasar grup Büyük ölçekli yapı (Hidrojen çizgisi) Yeniden iyonlama Evrenin şekli

Fiziksel kozmolojide yapı oluşumu, küçük erken yoğunluk dalgalanmalarından galaksilerin, galaksi kümelerinin ve daha büyük yapıların oluşmasıdır. Şimdi kozmik mikrodalga arka plan radyasyonunun gözlemlerinden bilindiği gibi evren, yaklaşık 13.8 milyar yıl önce sıcak, yoğun ve neredeyse tekdüze bir durumda başladı. Bununla birlikte, bugün gökyüzüne baktığımızda, yıldızlardan ve gezegenlerden galaksilere kadar tüm ölçeklerde yapılar ve daha da büyük ölçeklerde, birkaç galaksi içeren devasa boşluklarla ayrılmış galaksi kümeleri ve tabaka benzeri galaksi yapıları görüyoruz. Yapı oluşumu, bu yapıların küçük erken yoğunluk dalgalarının yerçekimi dengesizliği tarafından nasıl oluştuğunu modellemeye çalışır.

Modern Lambda-CDM modeli, galaksilerin, kümelerin ve boşlukların gözlemlenen büyük ölçekli dağılımını tahmin etmede başarılıdır; ancak bireysel galaksiler ölçeğinde, baryonik fizik, gaz ısıtma ve soğutma, yıldız oluşumu ve geri bildirimi içeren doğrusal olmayan prosesler nedeniyle birçok komplikasyon vardır. Galaksi oluşum proseslerini anlamak, hem Hubble Ultra-Deep Field gibi gözlemler hem de büyük bilgisayar simülasyonları yoluyla modern kozmoloji araştırmalarının önemli bir konusudur.

(a) Evrenin ölçek (skala) faktörünün bir fonksiyonu olarak Hubble yarıçapının (düz çizgi) fiziksel boyutu, (b) ΛCDM homojen büyük patlama modeline iki pertürbasyonun evrimi (pertürbasyon: bir nesnenin yörüngesindeki değişiklikler)

Evrenin yaklaşık 14 milyar yıllık tarihini özetleyen bir çizim

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Structure_formation

26 Kasım 2020

 

GERİ (evren)