Venüs, Güneş'ten ikinci uzaklıktaki gezegendir. Adını Roma aşk ve güzellik tanrıçasından almıştır. Ay'dan sonra Yer’in gece gökyüzündeki en parlak doğal obje olan Venüs, gölgeler oluşturabilir ve gün boyunca çıplak gözle görülebilir.
Venüs'ün yörüngesi Yer’in yörüngesinden daha
küçüktür, fakat maksimum uzaması 470'dir; bu nedenle, sadece sabah
veya akşam Güneş'in yakınında değil, gözlemcinin enlemine ve Venüs ile Güneş'in
konumlarına bağlı olarak gün doğumu veya gün batımından birkaç saat önce veya
sonra da görülebilir. Çoğu zaman sabah veya akşam saatlerinde görülebilir.
Hatta bazı zamanlarda tamamen karanlık bir gökyüzünde bir süreliğine bile
görülebilir.
Venüs her 224.7 Yer gününde Güneş'in
etrafında döner. Sinodik gün uzunluğu 117 Yer günü ve yıldız dönüş süresi 243
Yer günüdür. Sonuç olarak, kendi ekseni etrafında dönmesi solar sistemdeki
herhangi bir gezegenden daha uzun sürer, bunu Uranüs dışındaki tüm gezegenlerin
tersi yönde yapar. Bu, Güneş'in onun batı ufkundan doğup doğusundan battığı
anlamına gelir. (Sinodik periyot, bir objenin iki veya daha fazla objeye göre
aynı noktada yeniden ortaya çıkması için geçen zamandır.)
Venüs'ün ayı yoktur, solar sistemdeki
gezegenler arasında yalnızca Merkür ile paylaştığı bir ayrımdır.
Venüs bir karasal gezegendir; karasal
gezegenlerin büyüklükleri, kütleleri, Güneş'e yakınlıkları ve toplu bileşimleri
benzeşirler. Bu yönden Venüs, bazen Yer’in ‘kardeş gezegeni’ olarak
adlandırılır. Diğer açılardan Yer’den tamamen farklıdır. Dört karasal gezegenin
(Merkür, Venus, Yer, Mars), %96'dan fazla karbondioksitten oluşan en yoğun
atmosferine sahiptir. Gezegenin yüzeyindeki atmosferik basınç, Yer’in deniz
seviyesindeki basıncının yaklaşık 92 katı veya kabaca Yer'ın su altında 900 m
(3.000 ft) üzerindeki basıncın yaklaşık 92 katıdır. Merkür Güneş'e daha yakın
olmasına rağmen, Venüs, ortalama 737 K (464 °C; 867 °F) sıcaklıkla solar sstemdeki
herhangi bir gezegenin en sıcak yüzeyine sahiptir.
Venüs, yüzeyinin ışıkta uzaydan görülmesini
engelleyen, son derece yansıtıcı sülfürik asit bulutlarından oluşan opak bir
katmanla örtülüdür. Geçmişte su okyanusları olmuş olabilir, ancak kaçak bir
sera etkisi altında sıcaklık yükseldikçe bunlar buharlaşacaktı. Su muhtemelen
foto-ayrışmıştır ve serbest hidrojen, gezegensel bir manyetik alanın olmaması
nedeniyle güneş rüzgarı tarafından gezegenler arası boşluğa sürüklenmiştir.
Yer’e yakınlığı, Venüs'ü erken gezegenler
arası keşifler için ana hedef haline getirdi. Yer’in ötesinde bir uzay aracı
tarafından ziyaret edilen (1961'de Venera 1) ve üzerine başarılı bir şekilde
inilen (1970'de Venera 7) ilk gezegendi. Gezegenin kalın bulutları, görünür
spektrumda yüzeyinin gözlemlenmesini imkansız kılıyordu ve ilk ayrıntılı
haritalar, 1991'de Macellan yörünge aracının gelişine kadar ortaya çıkamadı. Roverler
veya daha karmaşık görevler için planlar önerildi, ancak bunlar Venüs'ün tehlikeli
yüzey koşulları tarafından engellendi. Venüs'te yaşam olasılığı uzun zamandır
bir spekülasyon konusuydu; son yıllarda, konu aktif araştırmalara alındı.
Venüs'ün doğal uydusu yoktur. Birkaç trojan
asteroidi vardır, bunlar quasi-satellit 2002 VE68 ve iki 2001 CK32, 2012 XE133
geçici trojanlardır.
17. yüzyılda, Giovanni Cassini, Venüs'ün
yörüngesinde dönen bir ay bildirdi, buna Neith adı verildi, sonraki 200 yıl
boyunca çok sayıda gözlem rapor edildi, ancak çoğunun civardaki yıldızlar
olduğu belirlendi.
Venüs'ün milyarlarca yıl önce büyük bir etki
olayı tarafından yaratılmış en az bir aya sahip olduğu gösterildi. (Alex Alemi
ve David Stevenson 2006 araştırma raporu). Araştırmaya göre, yaklaşık 10 milyon
yıl sonra, başka bir etki gezegenin dönüş yönünü tersine çevirdi ve Venüs
ayının Venüs ile çarpışana kadar yavaş yavaş içe doğru sarmal yapmasına neden
oldu. Daha sonraki darbeler uydular yarattıysa bile, bunlar da aynı şekilde
kaldırıldı.
Uydu eksikliği için alternatif bir açıklama
da, iç karasal gezegenlerin yörüngesinde dönen büyük uyduların dengesini
bozabilecek güçlü solar gelgitlerin etkisidir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Venus
31 Mart 2022
GERİ (gezegen sistemi)
GERİ (astronomik obje)
GERİ (solar sistem)
