Tip 1a süpernova (‘tip bir-A’), yıldızlardan birinin beyaz cüce olduğu ikili sistemlerde (birbiri etrafında dönen iki yıldız) meydana gelen bir süpernova türüdür. Sistemdeki diğer yıldız, dev bir yıldızdan, beyaz cüceden bile daha küçük her şey olabilir.
Fiziksel olarak, düşük bir dönme hızına sahip karbon-oksijen
beyaz cüceler, 1.44 solar kütlenin (M☉) altında sınırlıdır. Bu ‘kritik
kütle’nin ötesinde, yeniden tutuşurlar ve bazı durumlarda bir süpernova
patlamasını tetiklerler; kritik kütle genellikle Chandrasekhar kütlesi (kararlı
bir beyaz cüce yıldızın maksimum kütlesi) olarak adlandırılır. Ancak elektron
dejenerasyon basıncının yıkıcı çöküşü önleyemediği mutlak Chandrasekhar
sınırından marjinal olarak farklıdır.
Beyaz cüce, bir ikili yoldaştan yavaş yavaş kütle
biriktirirse veya ikinci bir beyaz cüceyle birleşirse, genel hipotez, beyaz
cücenin çekirdeğinin, Chandrasekhar kütlesine yaklaştıkça karbon füzyonu için
tutuşma sıcaklığına ulaşacağıdır. Nükleer füzyonun başlamasından birkaç saniye
sonra, beyaz cücedeki maddenin önemli bir kısmı, bir süpernova patlamasında
yıldızı çözmek için yeterli enerjiyi (1–2 × 1044 J) serbest bırakan kontrolsüz
bir reaksiyona girer.
Tip Ia süpernova kategorisi, beyaz cücenin patlayacağı bu
sabit kritik kütle nedeniyle oldukça tutarlı bir pik luminosite
üretir. Tutarlı pik luminositeleri, bu patlamaların, ev sahibi gökadalara olan
mesafeyi ölçmek için standart mumlar olarak kullanılmasına izin verir: Yer’den
gözlemlenen bir tip Ia süpernovanın görünür
büyüklüğü, Yer’den uzaklığını gösterir.
Mayıs 2015'te NASA, Kepler uzay gözlemevinin patlama
sürecinde bir tip Ia süpernova olan KSN 2011b'yi gözlemlediğini bildirdi.
Eylül 2021'de astronomlar, Hubble Uzay Teleskobu'nun
gravitasyonal merceğiyle Tip Ia süpernovanın üç görüntüsünü aldığını bildirdi.
https://en.wikipedia.org/wiki/Type_Ia_supernova
18 Nisan 2022
GERİ (astronomik obje)
GERİ (basit bedenler)
GERİ (intrinsik
değişken)
