Astrofizikte spagettileşme (bazen erişte etkisi olarak adlandırılır), objelerin çok güçlü, homojen olmayan bir gravitasyonal alanda dikey olarak gerilmesi ve yatay olarak sıkıştırılmasıdır (daha çok spagetti gibi). Aşırı gelgit kuvvetlerinden kaynaklanır. En uç durumlarda, kara deliklerin yakınında, gerilme o kadar güçlüdür ki, bileşenleri ne kadar güçlü olursa olsun hiçbir obje ona dayanamaz. Küçük bir bölge içinde, yatay sıkışma dikey esnemeyi dengeler, böylece spagettileştirilen küçük objeler hacimde net bir değişiklik yaşamaz.
Stephen
Hawking, bir astronotun bir kara deliğin olay
ufkunun içinden geçerek, gravitasyonal gradyanı (kuvvet farkı) tarafından
baştan ayağa ‘spagetti gibi gerilmiş’ olan kurgusal uçuşunu anlattı:
Bunun olmasının nedeni, tekilliğin uyguladığı gravite kuvvetinin
vücudun bir ucunda diğerinden çok daha kuvvetli olması olacaktır. Biri önce bir
kara deliğe düşerse, ayaklarındaki gravite kafasından çok daha güçlü olur ve
kişinin dikey olarak gerilmesine neden olur. Bununla birlikte, vücudun sağ
tarafı sola çekilecek ve vücudun sol tarafı sağa çekilecek ve kişiyi yatay
olarak sıkıştıracaktır.
‘Spagettifikasyon’
terimi bu yorumdan çok önce kurulmuştur. Bir yıldızın spagettifikasyonu, Yer’den
yaklaşık 150 milyon ışık-yılı uzaklıkta bir çift çarpışan galaksiyi gözlemleyen
araştırmacılar tarafından 2018'de ilk kez görüntülendi.
https://en.wikipedia.org/wiki/Spaghettification
9 Eylül 2022
GERİ (kara delikler)
