SDSS J150243.09+111557.3 (SDSS J150243.09+111557.3)

Galaksi birleşmelerinin son simülasyonları, iki veya daha fazla süper kütleli kara delik içeren kalıntılar üretebilir. Konu oldukça geniş ve kapsamlıdır. Pek çok astronom ve astronom ekipleri kara delikler ve simülasyonları üzerinde çeşitli araştırmalar, gözlemler, hesaplamalar yapmıştır; ilgili çalışmalar (tarihe göre):

·         2007: Hoffman ve Loeb,

·         2009: Wang ve ekibi,

·         2010: Amaro-Seoane ve ekibi,  Hobbs ve ekibi, Liu ve ekibi, Smith ve ekibi,

·         2011: Fu ve ekibi,

·         2012: Comerford ve ekibi, Dotti ve ekibi, Fu ve ekibi, Koss ve ekibi, Koss ve ekibi, Kulkarni ve Loeb, Liu ve ekibi, Van Wassenhove ve ekibi,

·         2013: Shannon ve ekibi,

·         2014: Deane ve ekibi

SDSS J150243.09+111557.3, z = 0.39'da, birkaç kiloparsek ile dengelenmiş, biri engellenmemiş ve biri tozla-örtülü iki onaylanmış AGN (aktif kalaktik çekirdek) barındıran bir birleştirme sistemidir.

Deane ve ekibi tarafından yakın zamanda Avrupa VLBI Ağından (EVN), tozla-örtülü AGN'nin iki düz-spektrumlu radyo kaynağı–J1502SE ve J1502SW– sergilediğine ve her kaynağa kendi süper masif kara deliği tarafından enerji verildiğine dair kanıtlar rapor edilmiştir.

Yakın bir ikili kara deliğin bu ilgi çekici yorumuna, her iki sıcak noktaya da tek bir merkezi kara delik tarafından enerji verildiği, Kompakt Simetrik Objelerde meydana gelen bir konfigürasyon olan bir çift-sıcak nokta senaryosu ekarte edildikten sonra ulaşıldı.

Yeterli hassasiyet ve çözünürlükle gözlemlendiğinde, ‘çift-sıcak noktalı’ bir objenin kenarları parlak bir yapıya sahip olması gerekir. EVN görüntülerinden daha yüksek hassasiyet ve çözünürlükle, gizlenmiş AGN'nin bir görüntüsündeki tam da böyle bir yapı için Çok Uzun Temel Çizgi Dizisinden (VLBA) elde edilen kanıtlar bulınmaktadır.

SDSS J150243.09+111557.3, başlangıçta [OIII]'nin ‘çift pikli profilleri’ ile z = 0.39 kırmızıya kaymada bir çift AGN adayı olarak tanımlanmıştır (2010, Smith ve ekibi). Daha sonra, tozla-örtülü, ikincil bir AGN J1502S'den 1.4'' (7.4 kpc) 1 kaydırılmış, örtülmemiş, birincil AGN, J1502P ile bir birleştirme sistemi olduğu gösterilmiştir (2011, Fu ve ekibi)

Yakın zamanda J1502S'nin, iki AGN'ye ve dolayısıyla iki süper kütleli kara deliğe (J1502SE ve J1502SW’ye) ev sahipliği yaptığı, AGN J1502P'nin eklenmesiyle SDSS J150243.09+111557.3 birleştirme sisteminin ise, alt-galaktik ölçeklerde üç süper kütleli kara deliğe ev sahipliği yaptığı söyleniyor (2014, Deane ve ekibi).


ν = 5 GHz'de tozla-örtülü AGN J1502S'den gelen Stokes I emisyonunun VLBA görüntüsü (https://arxiv.org/pdf/1407.7301.pdf)

Yer’den yaklaşık 4.2 milyar ışıkyılı uzaklıktaki bir galakside birbirine yakın yörüngede dönen iki kara delik, mavimsi bir sarmal olarak görülen dalgalı jetler yayarken, üçüncü kara delik daha uzaktadır ve sağa doğru doğrusal jetler yayar (Roger Deane / UCT / NASA Goddard)

 

https://arxiv.org/pdf/1407.7301.pdf

21 Ağustos 2022

 

GERİ (kara delikler)