Aktif Galaktik Çekirdek (active galactic nucleus)

Aktif bir galaktik çekirdek (AGN), bir galaksinin merkezinde, luminositenin yıldızlar tarafından üretilmediğini gösteren özelliklere sahip elektromagnetik spektrumun en azından bir kısmında normalden-çok-daha-yüksek bir luminositeye sahip olan kompakt bir bölgedir. Bu tür aşırı non-stellar emisyon radyo, mikrodalga, infrared, optik, ultraviyole, X-ışını ve gama ışını dalgaboylarında gözlemlenmiştir.

Bir AGN barındıran galaksiye ‘aktif galaksi’ denir. Bir AGN'den gelen non-stellar radyasyonun, maddenin, ev sahibi galaksisinin merkezindeki süper kütleli bir kara delik tarafından toplanmasından kaynaklandığı teorize edilir.

Aktif galaktik çekirdekler, evrendeki en aydınlık kalıcı elektromagnetik radyasyon kaynaklarıdır, bu nedenle uzaktaki objeleri keşfetme aracı olarak kullanılabilirler; kozmik zamanın bir fonksiyonu olarak evrimleri de kozmosun modellerine kısıtlamalar getirir.

Bir AGN'nin gözlenen özellikleri, merkezi kara deliğin kütlesi, kara deliğe gaz yığılma hızı, yığılma diskinin oryantasyonu, çekirdeğin toz tarafından karartılma derecesi ve jetlerin varlığı veya yokluğu gibi çeşitli özelliklere bağlıdır.

AGN'nin çok sayıda alt sınıfı, gözlemlenen özelliklerine göre tanımlanmıştır; en güçlü AGN kuasarlar olarak sınıflandırılır. Bir blazar, jetten gelen radyasyonun rölativistik ışınlama ile arttırıldığı, Yer’e doğru yönlendirilmiş bir jete sahip bir AGN'dir.


(a) UGC 6093 aktif bir galaksi olarak sınıflandırılır ( aktif ve galaktik bir çekirdeğe ev sahipliği yapar), (b) bir galaksinin merkezinde aktif bir galaktik çekirdeğin tanımlanması (NASA / CXC / M.Weiss)

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Active_galactic_nucleus

6 Mayıs 2022

GERİ (galaksiler)
GERİ (ekstrasolar bedenler)
GERİ (bileşik objeler)
GERİ (astronomik obje)
GERİ (kara delikler)