Jeofiziksel akışkanlar dinamiği, en geniş anlamıyla, Yer’de ve diğer gezegenlerde lav akıntıları, okyanuslar ve gezegensel atmosferler gibi doğal olarak oluşan akışların akışkanlar dinamiğini ifade eder.
Jeofizik akışkanlar dinamiğinde incelenen fenomenlerin çoğunda ortak
olan iki fiziksel özellik,
·
gezegensel dönüş,
·
tabakalaşma (katmanlama) nedeniyle sıvının
dönüşüdür.
Jeofizik akışkanlar dinamiğinin uygulamaları genellikle jeodinamiğe
konu olan mantonun
dolaşımını veya magnetosferdeki akışkan olaylarını içermez.
Jeofizik
akışkanların akışını tanımlamak için momentumun korunumu (veya Newton'un ikinci
yasası) ve enerjinin korunumu denklemlere ihtiyaç vardır. Birincisi, analitik
olarak (henüz) çözülemeyen Navier–Stokes denklemlerine yol açar. Bu nedenle, bu
denklemleri çözebilmek için genellikle daha fazla yaklaşım yapılır.
·
İlk olarak, akışkanın sıkıştırılamaz olduğu
varsayılır. Dikkat çekici bir şekilde, bu, ses ve şok dalgaları göz ardı
edilebildiği sürece hava gibi oldukça sıkıştırılabilir bir sıvı için bile iyi
çalışır.
·
İkincisi, akışkanın bir Newtonyan akışkan olduğu
varsayılır, yani kayma gerilimii (stress)
τ ile u stain arasında doğrusal bir ilişki vardır.
Örneğin,
Sol
taraf, küçük bir akışkan miktarın, beraberinde hareket eden bir referans çerçevesindeki
(Lagrange referans çerçevesi) ivmeyi (hızlanma) temsil eder. Durağan (Euler)
bir referans çerçevesinde, bu hızlanma, küçük bir bölgeye giren veya çıkan akış
hızının bir ölçüsü olan yerel hız ve adveksiyona bölünür (adveksiyon, bir
maddenin veya miktarın bir sıvının kütle hareketiyle taşınmasıdır).
https://en.wikipedia.org/wiki/Geophysical_fluid_dynamics
14 Mayıs 2023
GERİ (yeryüzü tablo)
