Gezegen Halkası (ring system)

Gezegen halkası, gezegenlerin çevresinde bulunan halka biçimli katmandır. Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün halkaları olan gezegenlerdir.

Güneş Sistemi'nin oluşum evresiyle başlayan hareketlenme süreci günümüze yakın bir uzaklıkta yavaşlamaya başlamadan önce gezegenlerin etrafında bulunan artık parçalar, uydular ve göktaşlarının ufalanarak uydu oluşturamayacak kadar küçük parçalar haline gelerek gezegenin kütleçekim kuvveti ile onun etrafına toplanmalarına yol açmıştır. Bunun neticesinde, uydu olamayan ama hala gezegen etrafında olan parçalar dönme ve çekim gücü ile halka şeklinde birleşmeye başlamıştır. Bu parçaları dağılmadan gezegen etrafında tutan en önemli unsur da buzdur.

Buzun bu birleşmedeki etkisi bu halkalı gezegenlerin Güneş'e uzaklığı ile ifade edilebilmektedir. Gezegen etrafında bulunan halkalar bir bütün halinde değil, bölünmüş otobanlar gibi şeritler halinde bulunmaktadır. Mars ve Jüpiter gezegenleri arasında yer alan asteroit kuşağı da halka oluşumu için önemli bir alandır. Mars ve Jüpiter arasında muhtemelen büyük bir göktaşının etkisi ile yok olan bu cisim bugün var olan bu asteroit kuşağını oluşturmuştur. Bu noktada Mars gezegenine ait bir kuşak oluşmamasının sebebi ise muhtemelen Güneş ve Jüpiter'in bu noktaya uyguladığı çekim gücünün parçalanmış bu cisimleri denge noktasında tutmasıdır.


(a) Jüpiter'in ana halkasının bir Galileo görüntüsü, (b) Satürn'ün halkalarının bir Cassini mozaiği, (c) Uranüs'ün halkalarının bir Voyager 2 görüntüsü, (d) Neptün'ün halkalarının bir çift Voyager 2 görüntüsü


https://tr.wikipedia.org/wiki/Gezegen_halkas%C4%B1
https://en.wikipedia.org/wiki/Ring_system

6 Şubat 2023


GERİ (güneş sistemi tablo-2)