Bir gerçek, (fact), bir durumun bir veya daha fazla yönüne ilişkin doğru bir veridir. Gerçekleri kontrol etmek için genellikle standart referans çalışmalar kullanılır. Bilimsel gerçekler tekrarlanabilir, dikkatli gözlemlerle veya deneylerle veya başka yollarla yapılan ölçümlerle doğrulanır.
Örneğin, ‘Bu cümle kelimeler içeriyor’, dilsel bir gerçeği doğru bir
şekilde tanımlar ‘Güneş bir yıldızdır’, astronomik bir gerçeği doğru bir
şekilde anlatmaktadır. ‘Abraham Lincoln Amerika Birleşik Devletleri'nin 16.
Başkanıydı’ ve ‘Abraham Lincoln suikasta kurban gitti’ cümlelerinin her ikisi
de tarihi gerçekleri doğru bir şekilde tanımlamaktadır. Genel olarak ifade
edilirse, gerçekler inançtan, bilgi ve görüşten bağımsızdır.
Gerçekler çıkarımlardan, teorilerden, değerlerden ve objlerden
farklıdır.
Felsefede ‘gerçek’ kavramı, varoluş, varlık, olma ve gerçeklik gibi
kavramları inceleyen epistemoloji ve ontoloji adı verilen bilgiyle ilgili
felsefe dalında ele alınır. Nesnellik ve hakikat soruları, ‘gerçek’in
sorularıyla yakından ilişkilidir. Bir gerçek, mevcut olan bir şey, başka bir
deyişle bir ‘ilişki hali’ olarak tanımlanabilir.
Bilimsel bir gerçeğin tanımı, bilgiyi ima etmesi nedeniyle gerçeğin
tanımından farklıdır. Bilimsel bir gerçek, deneysel kanıt olarak da
adlandırılan, tekrarlanabilir dikkatli bir gözlemin veya ,deney veya başka
yollarla yapılan ölçümün sonucudur. Bunlar bilimsel teoriler oluşturmanın
merkezinde yer alır. Çeşitli gözlem ve ölçüm biçimleri, bilimsel yöntem ve
bilimsel akıl yürütmenin kapsamı ve geçerliliği hakkında temel sorulara yol
açmaktadır.
https://en.wikipedia.org/wiki/Fact
9 Ekim 2023
GERİ (bilim felsefesi, tablo)
