Epistemoloji (epistemology)

Epistemoloji, felsefenin bilgiyle ilgilenen dalıdır. Epistemologlar, bilginin doğasını, kökenini ve kapsamını, epistemik gerekçeyi, görüşün rasyonelliğini ve çeşitli ilgili konuları inceler. Epistemoloji, felsefenin etik, mantık ve metafizikle birlikte dört ana dalından biri olarak kabul edilir.

Epistemolojideki tartışmalar genellikle dört temel alan etrafında toplanır:

1.     Bilginin doğasının felsefi analizi ve bir görüşün bilgiyi oluşturması için gereken koşullar, örneğin doğruluk ve gerekçelendirme gibi.

2.     Algı, akıl, hafıza ve tanıklık gibi potansiyel bilgi kaynakları ve gerekçeli görüş.

3.     Tüm haklı görüşlerin haklı temel bakış açılarından türetilmesi gerekip gerekmediği veya gerekçelendirmenin yalnızca tutarlı bir görüş kümesi gerektirip gerektirmediği de dahil olmak üzere bir bilgi veya haklı görüş gövdesinin yapısı.

4.     Bilginin olasılığını sorgulayan felsefi şüphecilik ve şüpheciliğin sıradan bilgi iddialarımıza bir tehdit oluşturup oluşturmadığı ve şüpheci argümanları çürütmenin mümkün olup olmadığı gibi ilgili sorunlar.

Bu ve diğer tartışmalarda epistemoloji, ‘Ne biliyoruz?’, ‘Bir şeyi bildiğimizi söylemek ne anlama gelir?’, ‘Gerekçelendirilmiş düşünceleri haklı kılan nedir?’ ve ‘Bildiğimizi nereden biliyoruz?’ gibi soruları yanıtlamayı amaçlar.

‘Epistemoloji’ kelimesi, İskoç filozof James Frederick Ferrier tarafından 1854'te Anglofon felsefi literatürüne uygun bir şekilde tanıtıldı ve Metafizik Enstitülerinde kullanmaya başlandı:

Bilimin bu bölümü, tam olarak Epistemoloji olarak adlandırılır - tıpkı ontolojinin varlık bilimi olması gibi, bilmenin doktrini veya teorisidir. ....  Bu genel soruyu yanıtlar, 'Bilen ve bilinen nedir?' - veya daha kısaca, ' bilgi nedir?


(a) Önermesel bakışlar; Gettier problemine uyarlanmış geleneksel bilgi tanımının bir versiyonunu temsil eden bir Euler diyagramı, (b) Bilgi ve öneriler (https://philosophy-in-figures.tumblr.com/)

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Epistemology

1 Ekim 2021
23 Ekim 2023

 

GERİ (bilim felsefesi, filozofları)
GERİ (bilim felsefesi İlgili konular)
GERİ (bilim felsefesi, tablo)
GERİ (felsefe, TABLO)